امتیاز : 23

چكيده

 

فرهنگ سازماني، نوعي برنامه ريزي انديشه جمعي است كه در ساليان اخير به عنوان يك تفكر غالب در عرصه سازمانهاي مطرح بوده است. اين انديشه جمعي، متمايز كننده اعضا از يك گونه به گونه ديگر است. هر كس به نوعي با جمع و گروههاي انساني كاركرده باشد، از وجود اين پديده مهم سازماني آگاه است. اين پژوهش به منظور بررسي رابطه فرهنگ سازماني و بكارگيري فناوري اطلاعات و ارتباطات در ادارات آموزش و پرورش شهر تهران انجام شده است.

 

روش پژوهش حاضر توصيفي و از نوع همبستگي است، جامعه آماري كليه كاركنان اداري آموزش و پرورش به تعداد 2659 نفر داراي تحصيلات ديپلم تا دكتري در نظر گرفته شدند و تعداد نمونه به روش تصادفي طبقه اي 330 نفر انتخاب گرديده است، ابزار پژوهش شامل دو پرسشنامه محقق ساخته فرهنگ سازماني بر مبناي ويژگيهاي هفت گانه رابينز و پرسشنامه فناوري اطلاعات و ارتباطات بر مبناي مهارتهاي هفتگانه ICDLبوده است. اعتبار پرسشنامه با استفاده از ضريب آلفاي كرونباخ براي فرهنگ سازماني 90/0 و اعتبار پرسشنامه فناوري اطلاعات و ارتباطات 86/0 تعيين گرديده است.

 

براي تجزيه و تحليل سوالات پرسشنامه و بررسي سؤالهاي علاوه بر آمار توصيفي، آزمون tبا دو نمونه مستقل، آزمون خي دو و آزمون ضريب همبستگي پيرسون مورد استفاده قرار گرفت. 

 

مقدمه

 

 

 

دوران جديد كه به عصر اطلاعات موسوم است، دوران فناوري اطلاعات و ارتباطات مي باشد، بشر امروز جامعه­اي مبتني بر فناوري اطلاعات و ارتباطات (ICT)[1] را تجربه مي­كند كه از ويژگيهاي خاص خود برخوردار است. چنين جامعه­اي را جامعه اطلاعاتي مي­گويند(صرافي زاده، 1383 ، ص 5).

 

جامعه اطلاعاتي جامعه­اي است كه در آن زندگي اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي افراد جامعه به فناوري اطلاعات و ارتباطات وابسته است و جامعه­اي است كه در آن مردم در محل كار ، منزل و حتي در اماكن تفريحي از اين تكنولوژي­ حداكثر استفاده را مي­برند.

 

 بر خلاف دوران گذشته كه اطلاعات و تكنولوژي در اختيار صاحب نظران فن و صنايع قرار داشت و مشروعيت آن نيز به تاييد و تصديق آنان مرتبط بود در جامعه جديد اطلاعات تكنولوژيستها علماي اجتماعي و مردم معمولي نيز مرتبط با تكنولوژي اطلاعاتي قرار گرفته و بخشي از زندگي روزمره آنان شده است. زيرا اطلاعات و اخبار در گروه نيازهاي اساسي همه مردم قرار گرفته است و توليدات آن استفاده همه جانبه دارد. در حالي كه در دوران گذشته استفاده از تكنولوژي مرتبط با قشر خاصي بود و فراگيري زيادي نداشت (آذرخش، مهراد،1383،ص 25).

 

 

 

بيان مسئله

 

با توجه به اينكه فرهنگ سازماني نظام ارزشها، باورها و آداب و رسوم مشترك در بين اعضاي سازمان است و تعاملات قسمتهاي مختلف را بر قرار مي كند بنابراين يك ابزار مؤثر در بكارگيري فناوري اطلاعات و ارتباطات در سازمان تلقي  مي شود.

 

در سازمانهايي كه فرهنگ استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات وجود ندارد آثار و تبعاتي بدنبال خواهد داشت كه از آن جمله مي توان نارضايتي ارباب رجوع، هزينه هاي گزاف، طولاني بودن جريان كارهاو ... را نام برد.تحقيقات نشان مي دهد كه بسياري از عدم كارآيي كه در يك سازمان پيش مي آيد ناشي از عدم بكارگيري فناوري اطلاعات و ارتباطات است. زيرا رشد روز افزون اطلاعات به سازمانها كمك مي كند كه در ميدان رقابت موفق عمل كنند. يكي از موانع اساسي عدم بكارگيري فناوري اطلاعات و ارتباطات فقدان فرهنگ سازماني بكارگيري آن مي باشد.

 

فرهنگ سازماني به دليل ماهيت اثر گذاري قوي كه مي تواند بر رفتار و عملكرد اعضاي سازمان داشته، نقش مهمي را در بكارگيري فناوري اطلاعات و ارتباطات ايفا مي كند.بنابراين فناوري اطلاعات و ارتباطات يكي از مهمترين مسائل عصر حاضر در تمام جوامع مي باشد پس بكارگيري آن در سازمانها جهت هماهنگي با جامعه بين الملل لازم و ضروري به نظر مي رسد ولي متأسفانه هنوز شرايط و فرهنگ مناسب جهت استفاده مؤثر به جا و ماهرانه از اين فناوري در سازمانها بوجود نيامده است، لذا مسأله اين پژوهش بررسي رابطه بين فرهنگ سازماني با بكارگيري فناوري اطلاعات و ارتباطات در ادارات آموزش و پرورش مي باشد. با اين هدف كه با روشن شدن رابطه فرهنگ سازماني با بكارگيري فناوري اطلاعات و ارتباطات در ادارات آموزش و پرورش زمينه لازم براي توجه و اقدام جدي مسئولين جهت بالابردن فرهنگ سازماني در ادارات آموزش و پرورش فراهم آيد تا از آن طريق بكارگيري فناوري اطلاعات و ارتباطات در ادارات و سازمان آموزش و پرورش افزايش يابد.

 

اهميت و ضرورت پژوهش

 

امروزه اطلاعات شاخص قدرت است. آنچه کشوري را در سطح اول، دوم و سوم جهان قرار مي دهد. ميزان اطلاعاتي است که آن کشور توليد مي کند، در دسترس قرار مي دهد و به کار مي گيرد. فناوري اطلاعات و ارتباطات به عنوان يک فناوري غالب در هزاره جديد معرفي شده است. بدون هيچ شک و ترديدي در فرايند پذيرش پديده جهاني سازي کشورهايي که زمينه و بستر لازم و مناسب را براي توسعه فناوريهاي اطلاعاتي و ارتباطي بوجود نياورده اند، در حرکت هدايت شده و شتابان جهاني سازي از وضع موجود به سوي جامعه اطلاعاتي باز خواهند ماند.

 

اهميت روز افزون علوم وابسته به اطلاعات، چنان بالا گرفته است که منتقدان و آگاهان را بر اين باور رسانده که دانش اطلاعات و نقش و تاثير آن شاخص ممتاز فعاليت هاي طراز اول جوامع بشري است. در حال حاضر در سازمان ها اطلاعات پس از عامل انساني مهمترين منبع ارزشمند محسوب مي شود و يک منبع حياتي براي پيشرفت علمي و اقتصادي هر کشوري به حساب مي آيد. به بيان ديگر اطلاعات نيروي اصلي حرکت و شکل دهنده مردم، اجتماعات، سازمان ها و کشورهاست.

 

نقش مهم اطلاعات را مي توان در زمينه هاي وسيعي از فعاليتهاي حياتي بشر جستجو کرد. اطلاعات به ابزار مهم اطلاعاتي و ارتباطي بسيار مهمي بدل گشته که توسط آن بسياري از امور روزمره انسانها تسريع و تسهيل شده است.

 

نتيجه كلي

 

نتايج برگرفته از يافته هاي پژوهش بيانگر رابطه فرهنگ سازماني و بكارگيري فناوري اطلاعات و ارتباطات        مي باشد. بطوريكه هر چه فرهنگ سازماني مساعدتر و مناسب تر باشد ميزان بكارگيري فناوري اطلاعات و ارتباطات در بين كاركنان سازمان بیشتر مي باشد. نتايج كلي را با امعان نظر يافته هاي تحقيق مي توان به صورت دقيقتر بيان كرد:

 

1-استقرار نظام فرهنگ سازماني مطلوب در بين كاركنان منجر به افزايش بكارگيري فناوري اطلاعات و ارتباطات مي شود.

 

2-                       ميزان بكارگيري فناوري اطلاعات و ارتباطات در بين كاركنان سازمان پائين بوده است و انجام كارها به صورت معمول و سنتي بوده است، كه منجر به صرف زمان طولاني و هزينه هاي گزاف و بيهوده و ... مي شود.

 

3-                       خلاقيت و نوآوري كم، توجه و تمركز زياد كاركنان سازمان به جزئيات و تجزيه و تحليل مسائل موجود، نتيجه محور بودن مديران، توجه زياد مديران به كاركنان، انجام اغلب كارها به صورت گروهي و روحيه تهور طلبي و رقابت جويي كم و نهايتاً تأكيد زياد مدير به حفظ وضع موجود از جمله مواردي كه در فرهنگ سازماني كاركنان آموزش و پروش شهر تهران وجود داشته است.

 

همچنين شاخصهاي فناوري اطلاعات و ارتباطات كه عبارتند از: آشنايي با اصول و مفاهيم، مديريت فايلها و واژه پردازها به ميزان زيادي در بين كاركنان ادرات آموزش و پرورش لحاظ شده است و شاخصهاي صفحه گسترده ها، بانكهاي اطلاعاتي و ارائه مطلب و اينترنت نيز به ميزان كمي در بين كاركنان لحاظ شده است.

 

 

 

فهرست منابع فارسي:

 

1-  آذرنگ، عبدالحسين، 1370، سياست اطلاع رساني و تكنولوژي اطلاعاتي، اطلاعات و ارتباطات، انتشارات وزارت فرهنگ ارشاد، ص110.

 

2-  آقاجاني، حسينعلي، كجوري، داوود، 1383، مديريت رفتار سازماني، مفاهيم نظريات و كاربردها، چالوس، دانشگاه آزاد ص 154- 153.

 

3-  ادراكي، محبوبه، 1384، خلاقيت همراه با مديريت تغيير، نشريه تدبير، شماره 163، ص82.

 

4-  اسدي، علي 1371، «تكنولوژي و نظامهاي اطلاعاتي»، مجموعه مقالات كنفرانس تكنولوژي و اطلاعات، سازمان پژوهشهاي علمي و صنعتي ايران، ص22.

 

5-  اسلامي ندوشن، محمد علي، 1354، فرهنگ و شبكه فرهنگ، تهران، انتشارات توس، ص65.

 

6-  الي، ابل و ديگران، 1369،يك جهان چندين صدا، ترجمه ايرج پاد، انتشارات سروش ، ص86.

 

7-  باقري زاده، سيد محمد، 1375، «فرهنگ سازمان در قلمرو و بالندگي سازمان» نشريه تدبير شماره 63، ص28.

 

8-  برزگر، محمد، 1380، اصول و مفاهيم فناوري اطلاعات ، انتشارات بهينه، چاپ سوم، ص19.

 

9-  بوداغيان، مصطفي، 1384، «فرهنگهاي سازماني سالم و فرهنگ هاي سازماني بيمار» نشريه مديريت دانش، شماره9، ص11.

 

10-  تهراني نيك بخش، صابري عليرضا، 1380، آشنايي با تجارت الكترونيك و زير ساختهاي آن، انتشارات انيستيتو ايز ايران.

 

11-  تدين، شبنم، تهراني ، مهدي، 1380، مديريت فناوري اطلاعات، مركز آموزش مديريت دولتي، ص 532- 521.

 

12-  جهان كيت، هولمز ديانا، 1383، آشنايي با تكنولوژي اطلاعاتي، ترجمه مجيد آذرخش، جعفر مهرداد، تهران انتشارات سمت چاپ سوم، ص46.

 

13-  جان، اي، آر، بي، 1356، به سوي سياستهاي ارتباطي واقع بينانه: بررسي تحليلي از گرايشها و انديشه هاي نوين در زمينه ارتباطات، ترجمه، خسرو جهانداري، انتشارات، سروش، ص79-78.

 

14-  حاضري، بغداد افسانه صراف زاده، مريم،1384، مديريت دانش و خدمات مرجع در كتابخانه ها، مجله الكترونيكي پژوهشگاه اطلاعات و مدارك علمي ايران، شماره 4،  ص6-5.

 

15-  حسيني، علي، 1384، «مشكلات كشورهاي در حال توسعه در زمينه فناوري اطلاعات و ارتباطات» مجله تدبير، شماره 158 ص25.

 

16-  هري، عباس، 1372، «كتابداري مديريت جديد» مروري بر اطلاعات و اطلاع رساني، ص250.

 

17-  خوارزمي، شهدخت، 1383، توسعه فناوري اطلاعات و ارتباطات، اقتباس از سايت آينده نگر.

 

18-  خوارزمي، شهيدخت، 1374، فرهنگ سازماني، نشريه تدبير، شماره22، ص20-16.

 

19-  دپويي، گزاويه، يونسكو، 1374، فرهنگ و توسعه، ترجمه فاطمه فراهاني و عبدالحميد زرين قلم، تهران، انتشارات كمسيون ملي يونسكو در ايران، ص43.

 

20-  دسلر، گري، 1371، مباني در مديريت، جلد دوم، ترجمه داوود مدني، چاپ دوم، انتشارات آرين.

 

21-  دهخدا، علي اكبر، 1341، لغت نامه دهخدا، زير نظر دكتر معين، 50 جلدي، جلد 37، حرف ف، تهران، انتشارات دانشكده ادبيات تهران و سازمان لغت نامه دهخدا.

 

22-  دياناسي، فيزي، 1384، مديريت اقتضايي متناسب با فرهنگهاي سازماني انواع و تغيير فرهنگ، ترجمه ناصر مير سپاسي، ص 4و 5.

 

23-  ديوس، استانلي، 1373، مديريت فرهنگ سازمان، ترجمه ناصر مير سپاسي، پريچهر معتمد گرجي، چاپ اول، انتشارات مرواريد.

 

24-  رابينز، استيفن، 1382، مباني رفتار سازماني، ترجمه علي پارسائيان و محمد اعرابي، تهران دفتر پژوهشهاي فرهنگي چاپششم، ص372.

 

25-  رادينگ، الن، 1383، مديريت دانش، ترجمه لطيفي، حسين، انتشارات سمت ، چاپ سوم، ص 69.

 

26-  رضائي، علي،1384 ،«فن آوري اطلاعات و ارتباطات» مجله جهان اقتصاد، شماره 154، ص35 .

 

27-  روح الاميني، محمود، 1374،«زمينه فرهنگ شناسي» انتشارات عطار، چاپ دوم، ص73.

 

28-  روشن، داريوش، 1383، تغيير فرهنگ سازماني، نشريه تدبير، شماره 146، ص83-82.

 

29-  رولي، جنيفر، 1380، مباني سيستم هاي اطلاعاتي، ترجمه سيف كاشاني، زهرا، انتشارات سمت چاپ سوم.

 

30-  زارعي، متين، 1374، تبيين الگوي فرهنگ سازماني بر اساس ارزش هاي اسلامي در محيط كار و نقش آن بر رضايت شغلي، پايان نامه، رسالة دكتري در دانشگاه مشهد.

 

31-  سپهري، مدرن، 1381، مهندسي مجدد فرايندهاي سازماني مجله تدبير شماره 122، ص21.

 

32-  شاين، ادگار، 1383، مديريت فرهنگ سازماني و رهبري، ترجمه برزو فرهي بوزجاني، شمس الدين نوري نجفي، تهران، سيماي جوان چاپ اول.

 

33-  شريفي، اصغر، 1380، «ارائه چارچوبي براي نهادينه كردن فناوري اطلاعات و ارتباطات» رسالة دكتري، دانشكده علوم تحقيقات، ص 45.

 

34-  شريف نواز، فتاح، 1375، مديريت انتقال تكنولوژي، انتشارات برنامه و بودجه، چاپ سوم، ص 40.

 

35-  شكاري، غلامعباس، 1381، «بررسي رابطه فرهنگ سازماني و اثر بخشي كسب رهبري استان خراسان» رساله دكتري.

 

36-  صرافي زاده، اصغر، 1383، فناوري اطلاعات در سازمان IT، انتشارات مير،چاپ اول.

 

37-  صفائي، محمد رضا، 1383، مجله تكنولوژي آموزشي، شماره 146، ص40-41.

 

38-  طاهري، مسعود، 1377، مديريت تغيير و تحول سازماني،انتشارات درخشش،چاپ اول ص63.

 

39-  علي احمدي، حسين، 1384، به سوي جامعه اطلاعاتي، مجله تدبير، شماره 153، ص38.

 

40-  علي احمدي، عليرضا، 1384، شناخت فرهنگ، «فرهنگ سازماني و مديريت بر آن»، تهران، توليد دانش.

 

41-  فاتحي، كمال، 1379، اثر فرهنگ و ارزش هاي اجتماعي بر استراتژيك مديريت، نشريه تدبير، شماره 69.

 

42-  فرهنگي، علي اكبر ، 1370، رسانه ها در جامعه اطلاعاتي امروز، فصل نامه اطلاع رساني، شماره 2، ص6.

 

43-  فولتن، جنيفر، 1378، آموزش و راهنماي سريع ويندوز، ترجمه داريوش فرسايي، انتشارات زند، چاپ دوم.

 

44-  عباس، فرخ زاد، 1381، رابطه اطلاعات و ارتباطات، فصل نامه اطلاع رساني شماره 3، ص43.

 

45-  كاسكل، پارل، هارت، مايكل، 1377، آموزش همزمان ويندوز 95-98، ترجمه داريوش فرسايي،چاپ دوم، نشريه فرهنگي زند.

 

46-  كيا، منوچهر، 1370، نقش فرهنگ سازماني در نظريه پردازي مديريت، نشريه مديريت دولتي، شماره 13، ص 47-24

 

47-  گودرزي، اكرم، 1381، اصول و مباني و نظريه ها جو و فرهنگ سازماني، جهاد دانشگاهي، واحد اصفهان، ص 34.

 

48-    محمودي، مهدي، 1384، نقش فرهنگ سازماني در پيشگيري از بروز فساد اداري، نشريه تدبير، شماره 160، ص 29.

 

49-  مشبكي، اصغر، 1377، مديريت رفتار سازماني، انتشارات ترمه، ص 48.

 

50-  ممي زاده، جعفر، 1377، فرهنگ شالوده سازمان، نشريه تدبير، شماره 68.

 

51-  معتمدنژاد، كاظم، جهاي سوم در راه استقرار نظم بين المللي نوين اطلاعات و ارتباطات، انتشارات سروش، چاپ دوم، ص 11.

 

52-  منوريان، عباس، شيرين ، علي، 1382، رابطه فرهنگ سازماني و ساختار سازماني.

 

53-  مومني، هوشنگ، 1380، مديريت فناوري اطلاعات و ارتباطات، انتشارات نشريه مديريت و توسعه، شماره 59، ص 46.

 

54-  مهربان،شيرين،1383،فرهنگ سازماني و توسعه،نشريه تدبير، شماره 148، ص 45،43.

 

55-  مهدوي، محمد تقي، 1382، نيازهاي اطلاعات تكنولوژي، سازماني پژوهشهاي علمي و صنعتي.

 

56-  مهدويد، محمد تقي، 1373، بانكهاي اطلاعاتي جهان، تهران، سازماني پژوهشهاي علمي و صنعت ايران، ص 2 و 1.

 

57-  مهدوي عرب، مهدي، 1378، آشنايي با كامپيوتر، انتشارات بهينه، چاپ سوم.

 

58-  مير سپاسي، ناصر، 1377، مديريت منابع انساني و روابط كار، چاپ پنجم، تهران، ناشر مولف، ص 49.

 

59-  نواب زاده، امين، 1380، «فناوري اطلاعات IT  فصلنامه آموزش جهاد دانشگاهي»، شماره 7، ص 35.

 

60-  وفقي، فهيمه، 1384، كليد اكسل، انتشارات سجاد، چاپ چهارم، ص 9-7.

 

61-  يونسكو، 1376، فرهنگ و توسعه، ترجمه محمد فاضلي و نعمت الله فاضل، تهران انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي.

 

 

 

1-    AduseiU Alexander yaw, (2000).” In formation communicontion technology development in third world countries: the case of Ghana”Dissertation a bstract . PhD , the ohiostate university..

 

2-    Adkinson, stacyj , (2005). “Examining organizational culture and subculture in higher education: utilizing the competing values frame work and the three- perspective theory”.Dissertation a bstract Ed.D . Ballstate university.

 

3-    Cunningham, Michael R, (2003) .” organization culture and mergers: Management’s reflective perceptions of the relation ship between organizational culture and a merged firm’s ability to accomplish its pre- merger objectives”. Dissertation a bstract PhD. Newyork university.

 

4-    Daniels, Carolina , (1994). Information Technology the management challenge.

 

5-    Haigh, michelm , (2006). “organizational culture, identity, commitment, and citizenship behaviors: Antecedents, chang over time, interrelation ships”.

 

6-    Hollifield, Sylvia, (2005). “ An examination of teacher Job satisfaction, work- related stress and organizational culture in three school district”.Dissertation a bstract PhD wayne state university.

 

7-    Jian, Guowei, (2004). In formation and communication technology (ICT), culture, and power: To ward a “nco- socitechnical” theory of organizing.Dissertation a bstract PhD , university of colorad , at Boulder.

 

8-    Kangas, Lisamario, (2006). “An assessment of the relation ship between organizational culture and continuos knowledge management initiatives”.

 

9-    Lin, pao- cheng, (2005).“Leader ship style and organizational culture: A case study in a college of technology in Taiwn”.Dissertation a bstract PhD. University of the in carnate ward.

 

10-    Min, Johns, (2003). Productivity growth and in formation communication technology in vestments in the united states.Dissertation a bstract PhD. George mason university.

 

11-      Moorhead, Agaregor & Griffin, Rich W.(1998)organizational Behavior,.. Managing people and organization. 5 thed. Boston: Houghton Mifflinco. Pp: 94-99.

 

 

  گزارش تخلف  |  افزودن به فایل های من | roya20 | تاریخ ارسال : 12 /02 /1393

شما هم می توانید در مورد این فایل نظر دهید.