جهت استفاده بهتر از گوگل کروم استفاده نمایید.
این پایان نامه با فرمت ورد می باشد و آماده پرینت است.
این فایل دارای پرسشنامه نیز می باشد.
موضوع:
بررسی مشکلات روانی در والدین با کودک عقب مانده ذهنی
چکیده :
به منظور بررسی مشکلات روانی در والدين با کودک عقب مانده ذهنی تعداد 100 نفر از والدين با کودک عقب مانده ذهنی با 100 نفر از والدين با کودک عادی مورد مقايسه قرار گرفتند. افراد مورد نظر از والدين دانش آموزانی بودند که در مدارس استثنايی و عادی شهر تهران ، در پايه های دوم تا پنجم ابتدايی مشغول به تحصيل بودند. از تعداد کل نمونه، 100 نفر را مادران و 100 نفر را پدران تشکيل می دادند. بدين ترتيب که والدين با کودک عقب مانده ذهنی را 50 مادر و 50 پدر و والدين با کودک عادی نيز شامل 50 پدر و 50 مادر می شد. همچنين وجود مشکلات روانی در پدران و مادران با کودک عقب مانده ذهنی مورد بررسی و مقايسه گرفت. نتايج آزمون tبرای گروه های مستقل نشان داد که والدين با کودک عقب مانده ذهنی مشکلات روانی بيشتری را در مقايسه با والدين با کودک عادی تجربه می کنند و تفاوت بين آنها در زمينه های پرخاشگری، اضطراب، حالات وسواسی ـ اضطرابی، حساسيت بين فردی، شکايات جسمانی و افسردگی معنادار بوده و در زمينه های روان پريشی، ترس مرضی و حالات پارانوئيد تفات معناداری بين والدين دو گروه وجود ندارد.
نتايج آزمون tوابسته برای بررسی وجود يا عدم وجود تفاوت بين پدران و مادران با کودک عقب مانده ذهنی نشان می دهد که مادران مشکلات روانی بيشتری را در مقايسه با پدران تحمل می کنند. همچنين نتايج آزمون tوابسته در هر کدام از ابعاد نه گانه مقياس ScL90نشان داد که بين پدران و مادران در زمينه های رفتارهای پرخاشگرانه، افسردگی، شکايات جسمانی، حساسيت بين فردی و اضطراب تفاوت معناداری وجود دارد. و در زمينه های روان پريشی ، ترس مرضی، حالات پارانوئيد، حالات وسواسی ـ اضطراری تفاوت معناداری بين پدران و مادران با کودک عقب مانده ذهنی وجود ندارد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: مقدمه
تعريف عقب ماندگی ذهنی .............................................................................. 5
طبقه بندی کودکان عقب مانده ذهنی .............................................................. 9
مراحلی که والدين در سازگاری طی می کنند ................................................ 30
تأثير کودک عقب مانده ذهنی بر پدر ............................................................. 46
تأثير کودک عقب مانده ذهنی بر مادر ........................................................... 47
بيان مسئله ...................................................................................................... 49
اهداف تحقيق .................................................................................................. 51
سؤالات پژوهش ............................................................................................. 52
تعريف واژه های پژوهش .............................................................................. 53
فصل دوم:بررسی تحقيقات پيشين
مقدمه ............................................................................................................... 56
تحقيقات انجام شده بر روی مادران با کودک عقب مانده ذهنی ................... 62
تحقيقات انجام شده در خصوص پدران با کودک عقب مانده ذهنی ............ 67
تحقيقات انجام شده در ارتباط با مقايسه بين پدر و مادر با کودک عقب مانده ذهنی ................................................................................................................................... 68
تحقيقات انجام شده در رابطه با سازگاری والدين ....................................... 81
فرضيه های پژوهش ...................................................................................... 83
فصل سوم :روش
جامعه آماری .................................................................................................. 86
نمونه ................................................................................................................ 86
روش نمونه گيری ........................................................................................... 87
روش اجرا ....................................................................................................... 89
ابزار اندازه گيری ............................................................................................ 89
نمره گذاری آزمون ......................................................................................... 94
اعتبار و پايانی آزمون .................................................................................... 95
روش آماری ................................................................................................... 100
فصل چهارم: نتايج
نتايج آزمون tبرای بررسی فرضيه اول ..................................................... 103
نتايج آزمون tبرای بررسی فرضيه دوم ..................................................... 106
فصل پنجم : بحث يافته ها
بحث يافته ها مربوط به فرضيه اول ............................................................. 109
بحث يافته ها مربوط به فرضيه دوم ............................................................. 111
بررسی نتايج .................................................................................................. 114
نتيجه گيری ..................................................................................................... 132
کاربرد تحقيق ................................................................................................. 135
محدوديت ها و پيشنهادات ............................................................................. 136
پيوست ها ....................................................................................................... 138
فهرست منابع فارسی ..................................................................................... 150
فهرست منابع لاتين ......................................................................................... 153
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول شماره 1- ميزان تحصيلات والدين .................................................... 88
جدول شماره 2- نتايج پايانی آزمون ScL90با روش محاسبات ثبات درونی 97
جدول شماره 3- جدول نتايج پايانی آزمون ScL90با روش بازآزمايی .. 97
جدول شماره 4- نتايج پايانی آزمون ScL90.............................................. 98
جدول شماره 5- نتايج روش پايانی درونی و بازآزمايی آزمون ScL90... 99
جدول شماره 6- نتايج آزمون tمستقل برای مقايسه والدين دو گروه در مجموع عوامل ................................................................................................................................... 104
جدول شماره 7- نتايج آزمون tمستقل برای مقايسه والدين دو گروه در ابعاد نه گانه آزمون ScL90.......................................................................................................... 105
جدول شماره 8- نتيجه آزمون tوابسته برای مقايسه پدران و مادران در کل ابعاد مقياس ................................................................................................................................... 106
جدول شماره 9- نتيجه آزمون tوابسته برای هر کدام از ابعاد مقياس ..... 107
وجود يک کودک عقب مانده ذهنی مسائل فراوانی را در خانواده و اعضای آن بوجود می آورد و تأثير آن بر رفتار و واکنشهای والدين موضوعی نيست که قابل اغماض و انکار باشد. اين تأثير تنها بر روی نحوه ارتباط والدين با يکديگر و يا ارتباط بين کودک معلول با سايرين نيست، بلکه ارتباط متقابل و تعاملات افراد خانواده را نيز تحت تأثير قرار می دهد (تيم چاک[1]، به نقل از نظامی 1366).
وجود کودک عقب مانده ذهنی معمولاً منجر به تغيير رفتار اعضای خانواده می شود. والدينی که با هزاران اميد و آرزو منتظر تولد طفل طبيعی و سالم و زيبا می باشند، با تولد کودک عقب مانده با مرگ آرزوها و اميدها و افول انتظارات خود مواجه می شوند و آينده ای مبهم و تاريک را برای خود ترسيم می نمايند.
وقتی کودک از لحاظ بدنی طبيعی بدنيا می آيد، انتظارات والدين تا اندازه ای برآورده می شود. اما بعدها اگر در جريان رشد کودک مشکلی رخ دهد ممکن است که اين توقعات تغيير کند و درست در همين زمان است که برچسب هايی از قبيل کندآموز، کندذهن و عقب مانده ذهنی از طرفين والدين مورد استفاده قرار می گيرند (الکساندر و تيم چاک[2]، به نقل از نظامی 1366).
در نگاهی گذرا به مسئله عقب ماندگی ذهنی و تأثيری که اين پديده بر روابط والدين با يکديگر و با کودک و از طرفی با ديگران می گذارد، می توان والدينی را مشاهده کرد که تا مرز نابودی و از بين بردن فرزند خويش پيش رفته و يا درصدد طرد کامل او برآمده اند. از سويی ديگر، والدينی را نيز می توان يافت که تمام هم و غم و نيز تلاش خود را صرف رشد و شکوفايی و درمان و تربيت فرزند عقب مانده ذهنی خود کرده اند. شايد اين برخوردها و واکنش های متضاد از طرف والدين بيانگر اين باشد که آنها در هنگام برخورد با فرد عقب مانده ذهنی دچار نوعی ابهام می شوند و اين باهام شايد به دليل عدم شناخت موضوع عقب ماندگی ذهنی، انواع و عوامل بوجود آورنده آن باشد. بنابراين قبل از هر چيز با توجه به مسائل متعدد کودکان عقب مانده ذهنی ضروری به نظر می رسد که درک روشنی از تعاريف، طبقه بندی و علل و عوامل مؤثر در بروز عقب ماندگی ذهنی ارائه گردد. چرا که در هر مقطع زمانی تعريفی خاص با توجه به نگرش های حاکم بر جوامع از پديده عقب ماندگی ذهنی ارائه می شود و در نتيجه وظايف والدين نيز بر اساس اين تعاريف و نگرشها، تعيين و مشخص می شوند (تيم چاک[3]، به نقل از نظامی 1366). والدين نه تنها نسبت به فرزند عقب مانده ذهنی خود واکنش عاطفی نشان می دهند. فشار گروهها خواه واقعی باشد يا غيرواقعی، اغلب والدين را به کناره گيری از تماس های عادی اجتماعی شان وادار می سازد. خانواده بی اختيار گوشه گير می شود و به دليل افزايش اين طرد اجتماعی و گوشه گيری، والدين تمايل به تمرکز دائمی و بيش از حد بر فعاليت های کودک پيدا می کنند. اين افزايش توجه و تمرکز به ناتوانائی های کودک، موجب بروز اختلالات شخصيتی و روانی بيشتر والدين می گردد (داور منش، 1370).
وجود کودک عقب مانده ذهنی اثرات عميقی بر روی نحوه ارتباط اعضای خانواده با هم و هر يک از آنان با کودک می گذارد و همين اثرات، چنانچه به گونه ای منطقی و چاره جويانه حل نشود، ضايعات جبران ناپذيری بر والدين و ساير اعضای خانواده و خصوصاً کودک عقب مانده وارد می کند. عامل هرگونه تفاهم و پذيرش يا عدم تفاهم در اصل خود والدين می باشند. بنابراين نوع عکس العملی که پدر و مادر در مقابل عقب ماندگی ذهنی فرزندشان از خود بروز می دهند در ايجاد جوی مساعد هم برای خود کودک و هم برای ساير افراد خانواده نقش بسيار حساسی را دارد (ميلانی فر، 1370).
تعريف عقب ماندگی ذهنی[4]:
تاکنون تعاريف متعددی از عقب ماندگی ذهنی توسط دست اندرکاران و متخصصان مختلف ارائه گرديده است. اما بايد اذعان نمود که تعريف دقيق و روشن عقب ماندگی ذهنی چندان آسان نيست، زيرا که عقب ماندگی ذهنی با شرايط يکسان و به يک ميزان و با علل مشابه و آثار همانند در همه افراد عقب مانده ذهنی مشاهده نمی شود. عقب ماندگی ذهنی يک پديده تک بعدی نمی باشد، بلکه يک شرايط مرکب و پيچيده ذهنی است. به همين جهت بسياری از متخصصين امور تربيتی، روان شناسی و روان پزشکی و پزشکی علاقمند به بررسی ابعاد مختلف عقب ماندگی ذهنی می باشند.