جهت استفاده بهتر از گوگل کروم استفاده نمایید.
مونوگرافی شهرستان بوکان با تکیه بر آداب و رسوم ازدواج
این پایان نامه با فرمت word می باشد و آماده پرینت است
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: كليات پژوهش
مقدمه: ............................................................................................... 2
1-1- بيان مسئله ................................................................................... 4
1-2- ضرورت و اهميت موضوع .............................................................. 5
1-3- سوالات تحقيق............................................................................... 5
1-4- هدف تحقيق
....................................................................................................... 14
1-10-3- وضع سواد و وضعيت اجتماعي ................................................... 15
1-10-4- تقسيمات داخلي..........................................................................
........................................................................................................ 7
1-7- محدوديت هاي تحقيق....................................................................... 9
1-8- مفاهيم
........................................................................................................ 9
1-9- زمان و جامعه تحقيق
....................................................................................................... 10
1-10- مكان تحقيق: جغرافياي تاريخي گرمسار............................................. 12
1-10-1-حدود و موقعيت ويژگي هاي طبيعي
....................................................................................................... 13
1-10-2- ويژگي هاي جمعيتي شهرستان گرمسار
........................................................................................................ 6
1-5- پيشينه تحقيق................................................................................. 6
1-6- روش تحقيق.........................................................................................7
-7- محدوديت هاي تحقيق......................................................................... 9
1-8- مفاهيم......................................................................................... 9
1-9- زمان و جامعه تحقيق...................................................................... 10
1-10- مكان تحقيق: جغرافياي تاريخي گرمسار............................................. 12
1-10-1-حدود و موقعيت ويژگي هاي طبيعي................................................ 13
1-10-2- ويژگي هاي جمعيتي شهرستان گرمسار........................................... 14
1-10-3- وضع سواد و وضعيت اجتماعي ................................................... 15
1-10-4- تقسيمات داخلي...................................................................17
-10-5- نژاد مردم گرمسار...................................................................... 17
1-10-6- زبان و لهجه هاي محلي گرمساري ................................................ 18
1-10-7- مذهب مردم گرمسار................................................................. 19
1-10-8- آداب و اخلاق – عقايد و افكار...................................................... 19
1 – 10-9- سرگرميها ،جشنها و همگروهي ها.............................................. 20
1 – 10 – 10 – آب و هوا........................................................................23
1 – 10 – 11 – رودها.......................................................................... 24
1 – 10 – 12 – پستي و بلندي................................................................. 26
1 – 10 – 13 – زندگي كشاورزي............................................................ 29
1 – 10 – 14 – محصولات كشاورزي....................................................... 29
1 – 10 – 15 – درختان ميوه گرمسار (باغدار ي)......................................... 33
1 – 10 – 16 – پوشش گياهي................................................................. 37
1 – 10 – 17 – حيوانات وحشي..................................................................38
1 – 10 – 18 – زندگي دامپروري............................................................ 38
1 – 10 – 19 – صنايع دستي.................................................................. 40
فصل دوم : ادبيات پژوهش
مقدمه ................................................................................43
2 – 1 – تعريف بازي از ديدگاه صاحب نظران............................................. 44
2 – 2 – بازيهاي كهن........................................................................... 45
2 – 3- بازيهاي ايراني........................................................................... 46
2 – 4 – طبقه بندي بازيهاي سنتي............................................................. 48
2 – 5 – برخي ويژگي هاي بازيهاي سنتي................................................... 50
2 – 6 – انواع بازي.............................................................................. 53
2 – 7 – ريشه هاي بازيهاي كودكانه.......................................................... 55
2 – 7 – 1 – عناصر بنيادين زندگي به ويژه خاك و آب................................... 55
2 – 7 – 2 – پديده هاي طبيعي................................................................ 57
2 – 7 – 3 – پيوند انسان با جانوران......................................................... 57
2 – 7 – 4 – كار گروهي....................................................................... 58
2 – 7 – 5 – آيين هاي اسطوره اي و جادويي...................................59
2 – 7 – 6 – سنت ها و آيين هاي ملي و ديني و اجتماعي كه ريشه هاي چندگانه دارند 61
2 – 7 – 7 – جنگ ها و تمرين هاي جنگي از بن مايه هاي مهم در تقليد بازي كودكان 62
2 – 7 – 8 – حركت و كنش هاي بدني....................................................... 63
2 – 7 – 9 – بازيهايي كه ريشه در اصل لذت جويي دارند................................ 64
2 – 7 – 10 – زبان و نياز به پيوند اجتماعي.............................................. 67
فصل سوم : ديدگاه صاحب نظران در زمينه بازي
مقدمه................................................................................................ 71
3 – 1 – نظريات پيشوايان و بزرگان اسلامي................................................ 72
3 – 2 – نظريه هاي دانشمندان................................................................. 74
3 – 2 – 1 – نظريه كارايييا انرژي اضافي................................................ 74
3 – 2 – 2 – نظريه استراحت يا رفع خستگي .............................................. 74
3 – 2 – 3 – نظريه اجمال فعاليت هاي اجدادي............................................. 75
3 – 2 – 4 – نظريه پيش تمرين............................................................... 75
3 – 2 – 5 – نظريه پوياي دوران كودكي.................................................... 76
3 – 2 – 6 – نظريه پياژه....................................................................... 76
3 – 2 – 7 – نظريه تصفيه و پالايش......................................................... 78
3 – 2 – 8 -نظريه اجتماعي شدن............................................................. 78
3 – 2- 9 – نظريه تكوين شخصيت........................................................... 79
فصل چهارم : چارچوب نظري
مقدمه................................................................................................ 81
4 – 1 – كاركرد.................................................................................. 82
4 – 2 – مكتب كاركردگرايي................................................................... 82
4 – 3- كاركرد اجتماعي بازي ها.............................................................. 84
4 – 4 – بازي و فرايند جامعه پذيري ....................................................86
4 – 5 – كاركرد جسمي و ذهني بازي ها..................................................... 89
4 – 6 – كاركرد بازي در رشد عاطفي........................................................ 90
4 – 7 – مكتب اشارعه گرايي.................................................................. 90
4 – 8 – مكاتب اشاعه گرا...................................................................... 91
4 – 8 – 1 – مكتب اشاعه آلمان............................................................... 91
4 – 8 – 2 – مكتب اشاعه انگليس............................................................ 91
4 – 8 – 3 – مكتب اشاعه آمريكا............................................................ 91
4 – 8 – 4 – نقطه محوري نظريه اشاعه گرايي............................................ 92
فصل پنجم : يافته هاي تحقيق
مقدمه :.............................................................................................. 94
5 – 1 – مراحل بازي هاي سنتي.............................................................. 95
5 – 2 – نحوه يارگيري......................................................................96
5 – 3- بازيهاي پيش دبستاني................................................................... 97
1 – زنگوله پا..................................................................................... 97
2 – دالي بازي..................................................................................... 98
3 – دسي دسي..................................................................................... 98
4 – اتل متل توتوله............................................................................... 98
5 – عروسك بازي................................................................................ 99
6 – كلاغ پر...................................................................................... 100
7 – ليلي ليلي حوضك......................................................................100
8 – سايه بازي.................................................................................... 101
5 – 4 – بازيها و سرگرمي هايي كه در دوران دبستان مرسوم مي باشد ............... 101
1 – قايم باشك..................................................................................... 101
2 – هفت سنگ بالا.............................................................................. 102
3 – بازي چال گردو............................................................................. 103
4 – گل بازي يا خاك بازي..................................................................... 104
5 – بازي جور كن............................................................................... 104
6 – نخ بازي...................................................................................... 105
7 – بازي كله شيطان........................................................106
8 – بادبادك بازي................................................................................. 106
9 – فرفروك بازي............................................................................... 107
10 – شمشير بازي.............................................................................. 107
11 – الك دلك..................................................................................... 107
12 – بازي لپ پره.............................................................................. 109
13 – چارقد بازي................................................................................ 109
14 – آسيا به چرخ...............................................................................110
15 – بالابلندي.................................................................................... 111
16 – بازي گرگ آمده گله ببره................................................................ 111
17- بازي اوستا بدو.............................................................................. 112
18 – بازي سك سك............................................................................. 112
19 – بازي جفتك چاركش...................................................................... 112
5 – 5 – بازي هاي نوجواني و جواني....................................................... 113
1 – بازي وسطي................................................................................. 113
2 – كشتي يا زورآزمايي........................................................................ 114
3 – طناب كشي.................................................................................. 114
4 – ملق بازي ....................................................................................115
5 – قلاب سنگ بازي........................................................................... 115
6 – بازي عروس و داماد....................................................................... 116
7 – سوار سوار يا پياده سوار.................................................................. 116
8 – آقاج توپي.................................................................................... 117
9 – اسب سواري................................................................................. 117
10 – تيراندازي.................................................................................. 118
11 – او بازي.................................................................................... 118
5 – 6 – بازيهاي عمومي : مخصوص تمام شرايط سني ( بازيهاي فكري )،به استثناء كودكان 119
5 – 7 – تحليل كلي............................................................................. 121
5 – 8 – نتيجه گيري............................................................................ 122
پيوست............................................................................................. 126
فهرست مصاحبه شوندگان ......................................................127
منابع................................................................................................ 132
چكيده
بررسی و شناخت یک فرهنگ در گرو شناخت همه عناصر آن می باشد. در هر حوزه فرهنگي ما شاهد عناصر به هم پیوسته ای در آن حوزه می باشیم. بازی و تفریحات نیز از اجزای و عناصر فرهنگ یک جامعه محسوب می شوند که با توجه به شرایط اکولوژیک و فرهنگي دارای ماهیتی جداگانه و متمایز می باشد.
مردم شناسی متناسب با رویکرد علمی خود به مطالعه بازی ها وانواع کارکردهای آن می پردازد مردم شناسی آنرا در قالب «فولکلور» و به عنوان اجزاء هویت بخشی و کارکرد فرهنگ مورد بررسی و مطالعه قرار می دهد.
اهداف: شناخت بازیهای سنتی و معرفی بازیهای سنتی به عنوان جزئی از فرهنگ که دارای کارکردي خاص می باشند. و پی بردن به داشتههای فرهنگی غنی کشور مان از گذشته تا به حال است.
مقدمه :
انسان از آغاز حیات اجتماعی خود به بازی گرایش داشته و در هر دوره و زمان و در هر جامعه و فرهنگ و در هر گروه سنی و جنسی که بوده به گونه ای خود را با بازی سرگرم می کرده و از آن لذت می برده است . به عبارت دیگر بازی در همه عرصه های زندگی ناسوتی و لاهوتی انسان ، حتی در رقص و نمایش آیینی – مذهبی به شکل های گوناگون حضور و تجلی داشته است .
بازی مانند موسیقی ، رقص ، نقاشی و شعر صورتی فرهنگی دارد و همچون یک
رفتار اجتماعی ، شکل و محتوای فرهنگی آن ، با شکل و محتوای فرهنگی جامعه ای که در آن پدید آمده و به کار می رود ، تطبیق می کند . دوران خردسالی انسان عموماً با بازی های انفرادی می گذرد ، رفته رفته کودک رشد می کند و بزرگ می شود و به جمع بزرگ سالان می پیوندد ، به بازی های جمعی روی می آورد . با این گونه هر فرد در دوره ی زندگی انواع بازی های حسّی ، حرکتی ، تخیلی ، تقلیدی ، کلامی ، هوشی ، رقابتی ، برد و باختی ، مهارتی ، هنری ، تن ورزی و نیروزایی را تجربه می کند و به صورت سرگرمی ، بازی و ورزش به کار می بندد.
نظام های اجتماعی و فرهنگی جامعه بستگی دارد به شیوه و ابزار بازی ها و آفرینش نقش های متفاوت بازیکنان در بازی ها و عناصر سازنده ی زمینه و متن بازی ها ، کم و بیش بازتابنده ی ویژگی های زیست – محیطی و جامعه و فرهنگی است که از آنها برآمده اند . برخی بازیها ابتدایی و ساده و پرداختن به آنها نیاز به مهارت و فوت و فن ندارند ، در صورتی که برخی دیگر پیچیده اند و اجزای آنها به مهارت و قابلیت بازیکنان و به کارگیری اصول و قواعدی ویژه نیاز دارد .
پایگاه اجتماعی و طبقاتی و شرایط اقتصادی و فرهنگی مردم جامعه نیز کم و بیش در نوع بازی های رایج میان آنان و گزینش بازیچه ها و همبازی ها و یا محل و مکان بازی تأثیر گذار و تعیین کننده است . از این روست که شماری از بازی ها در برخی جامعه ها و گروه های اجتماعی خصوصیت طبقاتی می یابد و در انحصار طبقه و قشری خاص در می آیند ، مانند بازی چوگان ، گنجفه که در هر یک به قشری مرفه از جامعه قدیم ایران اختصاص داشت و در میان عامه مردم ، به ویژه قشرهای پایین اجتماعی و اقتصادی ، معمول نبود .
با گذشت زمان و آمد و رفت نسل ها و دگرگونی در نظام های اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی جامعه ها ، نام وشیوه ی بازی ها تطور می یابند و تغییر می کنند و یا بطور کلی از میان می روند و فراموش می شوند و بازی های دیگری جای آنها را می گیرند . بنابرین بازی نیز مانند عناصر دیگر فرهنگی به اقتضای وضع جامعه و فرهنگ رایج در جامعه تغییر صورت و ماهیت می دهد و با تطبیق خود با وضع و حالت اجتماعی و فرهنگی جامعه ، حیات دوباره می یابد . از این رو بقا و دوام هر بازی بستگی به نیروی تغییر یابی و پویایی و سازگاری آن بازی با محیط اجتماعی و فرهنگی خود دارد .
شناخت و درک خاستگاه جغرافیایی و فرهنگی بازی ها و تعیین هویت و روند تحول و تطور تاریخی آنها در هر جامعه ، از سویی به شناخت کلی شکل زندگی اجتماعی مردم و رفتارهای عینی و ذهنی گروه ها و قشرهای اجتماعی جامعه نیاز دارد ؛ از سویی دیگر ، چون شمار بزرگی از بازی ها بیانگر نوع رفتار های فرهنگی و روان - جمعی مردم جامعه برتابنده ی تجربه های دینی – آیینی و بعضاً تقلید و تکرار رفتارها و تجربه های نسل هستند ، بنابراین بررسی زمینه ی بازی ها و تجربه و تحلیل عناصر و اجزای سازنده ی الگوهای رفتاری در بازی ها می تواند پژوهشگران را تا اندازه ای در شناخت نوع و شکل جامعه و روابط اجتماعی و فرهنگی مردم و اوضاع اقلیمی جامعه ای که بازی ها در آن زاده و رشد کرده و بالیده اند ، کمک کند.
-1- بیان مسأله
مردم شناسان کارکردگرا فرهنگ را به عنوان یک سیستم همبسته مطالعه می کنند . در این سیستم همبسته همه عناصر و اجزا در پیوستگی کامل با هم قرار دارند و هر کدام به نوعی نیازهای سیستم را بر آورده می کنند . مثلاً وقتی که به مطالعه یک جشن یا یک نوع بازی می پردازیم ، زمانی این مطالعه کامل است که ارتباط آنرا با خانواده ، سیاست ، دین ...مشخص شده باشد . « بازی و تفریحات » بخشی از نظام فرهنگی هر جامعه محسوب می شوند که باعث متمایز شدن آن از سایر گروهها و جوامع دیگر می باشند . با نگاهی به اقوام و گروههای مختلف به این نکته پی خواهیم برد که « بازی و تفریحات » در تمامی جامعه دارای شاخصه های متمایز خود می باشند .
« مردم شناسان معتقدند یکی از ویژگیهای فرهنگ « فرهنگ عام ولی خاص است » ، که این امر بیانگر آن است که با وجود تشابه در کلیات و خطوط اصلی ، تفاوت های چشمگیری در اعمال ، رسوم و جلوه های فرهنگی دارند » . ( روح الامینی ، 1382 ، 19 )
« بازی ها و تفریحات » علاوه بر اینکه نمایی ویژه از هویت فرهنگی یک جامعه را نشان می دهند دارای کارکردهای ویژه خود می باشند . هویت اجتماعی کودک در بازیهای پیش دبستانی شکل می گیرد ، ضمن اینکه بخشی از اوقات زمانی کودک بدون برنامه ریزی سازمان یافته در گروه های همسال با انجام بازی ها و تجدید قوای جسمانی سپری می شود . در دوره های بعد فرد به بازی های جمعی و سازمان یافته روی آورده و بدین ترتیب با ظرافت های جمعی آشنا می شود . در دوره بعد از نوجوانی « بازی و تفریحات » بیشتری دارای کارکرد « گذران اوقات فراغت » می باشند . در هر حال ، فرد در جریان انجام بازی از طریق تجربه اعمال متفاوت شخصیت متمایز پیدا می کند .
در این پژوهش میدانی ، محقق بر آن است که به توصیف کامل « بازی و تفریحات » محلی « شهرستان گرمسار » متناسب با دوره های سنی متفاوت بپردازد .
1-2- ضرورت و اهميت موضوع
بررسی و شناخت یک فرهنگ در گرو شناخت همه عناصر آن می باشد . در هر فرهنگی ما شاهد عناصر به هم پیوسته و ویژه آن حوزه می باشیم . بازی و تفریحات نیز از اجزاء و عناصر فرهنگ یک جامعه محسوب می شوند که با توجه به شرایط اکولوژیک و فرهنگی دارای ماهیتی متمایز و جداگانه می باشند . « بازی و تفریحات » دارای کارکردهای متعددی می باشند . رویکرد کارکرد گرا بیانگر آن است که « هر عمل اجتماعی و هر نهاد را با توجه به روابطی که با تمامی کالبد اجتماعی دارد در نظر بگیریم » ( روح الامینی ، 1382 ، 121 ) . کارکرد « بازی و تفریحات » با توجه به دوره های سنی تا حدودی متفاوت می باشد . شایسته یاد آوری است که انواع بازیها متناسب با دوره های سنی است ، به تدریج که به دوره های بالاتر می رسیم بازیها پیچیده تر و به عبارتی دیگر دارای شاخصه « فکری - ذهنی» می باشند . مردم شناسی ، جامعه شناسی و روان شناسی متناسب با رویکرد علمی خود به مطالعه « بازی ها » و انواع کارکردها می پردازند .
مردم شناسی بازیها را در قالب « فولکور » و به عنوان اجزاء هویت بخشی و کارکرد فرهنگ، و جامعه شناسی بازيها را در قالب تئوریهای اجتماعی شدن مورد بررسی و مطالعه قرار می دهند . روان شناسان نیز بازیها را بعنوان عاملی اساسی در تکوین شخصیت تلقی میکنند . بازيهاي سنتي نيز به عنوان بخشي از فرهنگ از نسلي به نسل ديگر منتقل مي شوند و در جريان اين انتقال بسياري از آنها كاركرد خود را از دست داده اند و با بررسي آنها مي توان عوامل موثر و تاثير پذير بر بازيها را شناسايي كرد و در این زمينه برنامه ريزي كرد و از آن استفاده نمود.