جهت استفاده بهتر از گوگل کروم استفاده نمایید.
به نام خدا
این پایان نامه ورد و اماده پرینت میباشد
این پایان نامه دارای پرسشنامه میباشد
موضوع پایان نامه : بررسی علل تمایل معلمان ابتدایی به تغییر مقطع تحصیلی
فصل اول
کليات پژوهش
مقدمه
معلم در مكتب مقدس اسلام از پايگاه و موقعيت والايي برخوردار است به طوري كه حضرت رسول اكرم (ص) فرموده است انما بعثت معلماً به همين سبب توجه به معلمان يك جامعه، يعني توجه به مقام بشري و توجه به سرچشمه خوبيها , اگر عزت نفس معلمان حفظ شود عزت نفس جامعه حفظ و تأمين ميشود.
بيشك نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران براي تحقق اهداف انقلاب اسلامي و تداوم آن ناگزير است كه به نظام آموزش و پرورش توجه كند و نظام آموزش و پرورش براي تحقق اهداف خود بايد به تأمين و تربيت نيروي انساني لايق و شايسته براي عصر حاضر و آتي بينديشد. در اين راه مهمترين نيروي انساني همان معلم است.
در فرآيند ياد دهي و يادگيري مهمترين و موثرترين كسي كه نقشهاي متعدد و سازنده بر عهده دارد معلم است. جايگاه و نقش معلمان به حدي است كه صاحب نظران تعليم و تربيت بدون وجود معلمان شايسته بازسازي و اصلاح نظام آموزش و پرورش را موفقيتآميز نميدانند.
امروزه كارگزاران اصلي تعليم و تربيت معلماناند زيرا آن چه دانشآموزان كسب ميكنند متأثر از خصوصيات، كيفيات و شايستگيهاي علمي، فرهنگي، اجتماعي و اخلاقي و معنوي معلمان است و تعامل مستمر و چهره به چهره معلم با دانشآموزان وي را در موقعيت ممتاز و منحصر به فردي قرار ميدهد كه هيچ انسان ديگري از چنين موهبتي برخوردار نيست كه پژوهشهاي گوناگون نيز مويد اين امر است.
بنابراين با توجه به رسالت و نقش معلمان در رشد ابعاد وجودي كودكان، نوجوانان و جوانان و تربيت نيروي انساني هر جامعه بايد بگوييم كه معلمان، نقطه آغاز هر تحول آموزشياند آموزش و پرورش كليد و فاتح آينده است و معلمان فاتح عرصه تعليم و تربيت و تمدناند.
لذا توجه جدي و همه جانبه به جذب، انتخاب و تربيت معلمان شايسته، ارتقاي علمي، نگهداري و تكريم شخصيت آنان وظيفه مسئولان بالاي كشو ر، مديران عالي و اجرايي وزارت آموزش و پرورش و اولياي دانشآموزان است.
1-1 بيان مسأله
در نظام آموزش و پرورش نقش عامل نيروي انساني بسيار مهم است و معلم از مهمترين عوامل موثر در رشد و توسعه كيفي و محتوي تعليم و تربيت به شمار ميآيد. با توجه به افزايش روز افزون تعداد دانشآموزان مدرسه رو به طبع نياز به جذب و نگهداري آموزگاران دوره ابتدايي بيشتر محسوس است.
بنابراين در نظام آموزشي ايران نيز بايد به امر نگهداري و استفاده بهينه از معلمان توجه بيشتري مبذول گردد چرا كه كم توجهي نسبت به اين امر مهم مسائل و مشكلات عديدهاي را در امر آموزش به وجود ميآورد.از اين رو سرمايهگذاري در مورد نيروي انساني آموزش و پرورش به ويژه معلمان در ابعاد كمي و كيفي به مساعد ساختن محيطي تربيتي و ايجاد شرايطي كه معلم را به كار خود دلگرم كند امري اساسي است لذا نظام آموزش و پرورش بايد با استفاده صحيح از سيستم نگهداري و ايجاد انگيزه و رغبت در معلمان و اجراي طرحهاي مناسب جهت حل مشكلات مرتبط با آن از بروز مسائل و مشكلات آموزگاران جلوگيري نمايد.
علل و عوامل متعددي هستند كه باعث گرديده است معلمان ابتدايي به مقاطع بالاتر انتقال يابند كه اين عوامل با آموزش و پرورش و بعضاً با جامعه در ارتباط هستند بدين جهت اين تحقيق به دنبال پاسخ به سئوال و مسأله زير است:
دلایل تمایل معلمان دوره ابتدایی به انتقال به مقاطع تحصیلی بالاتر چیست ؟
1-2 اهداف تحقيق
هدف اصلي:
بررسي علل تمايل معلمان دوره ابتدايي به تغيير مقطع و انتقال به مقطع بالاتر
اهداف فرعي:
1- بررسي تأثير سطح درآمد در افزايش تمايل معلمان ابتدايي به تغيير مقطع
2- بررسي تأثير جايگاه و منزلت اجتماعي در افزايش تمايل معلمان ابتدايي به تغيير مقطع
3- بررسي تأثير ميزان سختي كار در افزايش تمايل معلمان ابتدايي به تغيير مقطع
4- بررسي تأثير مشكلات ناشي از تعيين محل خدمت در افزايش تمايل معلمان ابتدايي به تغيير مقطع
1-3 ضرورت و اهميت تحقيق
تعليمات دوره ابتدايي، مهمترين دوره نظام آموزش و پرورش رسمي كشور را تحت پوشش قرار داده و به اين سبب از اولويت خاصي برخوردار است تعليمات اين دوره نخستين گامي است كه در جهت آموزش افراد براي زندگي كردن برداشته ميشود با توجه به همين نقش تعيين کنندة آموزش ابتدايي در شكل دادن به زندگي است كه تقريباً كليه كشورهاي جهان آموزش ابتدايي را به مثابه يك اصل مهم و همگاني پذيرفتهاند و آن را به عنوان زيربنا و ركن اصلي نظام آموزش و پرورش تلقي ميكنند.
پیاژه معتقداست که بهترين طرحهاي اصلاح و بازسازي آموزش و پرورش در صورتي كه معلم به تعداد كافي و با كيفيت مطلوب در اختيار نباشد با شكست مواجه خواهد شد
حتي نتايج حاصل از تحقيقات روانشناسي تربيتي نيز تنها از طريق آموزگاران با تجربه و علاقهمند به مدرسه راه مييابد و بار ترقي جوامع و پيشرفت و تحول روشهاي آموزشي هم به دوش معلمان سنگيني ميكند.
از طرف ديگر ميدانيم ساختهاي ذهني تشكيل شده در دوره ابتدايي شرط اصلي حيات تحصيلي آينده كودك است و تشكيل ساختهاي ذهني دوره بالاتر (نوجواني) در گرو تشكيل ساخت ذهني دوره پائينتر (كودكي) است و شخصيت كودك در اين دوره تشكيل ميگيرد و بسياري از قوانين اجتماعي را فرا ميگيرد.
از آنجا که شرط ورود به دوره های تحصیلی بالاتر گذراندن دوره ابتدایی است سرمایه گذاری برای این دوره و توجه به بهبود کمی و کیفی آن زمینه را برای توفیق دانش آموزان در دوره های تحصیلی بعد فراهم کرده و افت تحصیلی و تربیتی آنان را در این دوره کاهش می دهد .
1-4 سئوالات پژوهش
علل و عواملي متعددي هستند كه باعث انتقال معلمان ابتدايي به مقاطع بالاتر ميگردد كه اين عوامل از جامعه و نظام آموزش و پرورش نشأت ميگيرند سئوالاتي كه در رابطه با اين پژوهش به ذهن ميرسد به صورت زير مطرح ميگردند.
سئوال اصلي:
علل تمايل معلمان دوره ابتدايي به تغيير مقطع و انتقال به مقاطع بالاتر چيست؟
سئوالات فرعي:
1- آيا سطح درآمد پائين مقطع ابتدايي منجر به تمايل ترك مقطع در معلمان ابتدايي گرديده است؟
2- آيا كم اهميت بودن جايگاه و منزلت اجتماعي مقطع ابتدايي منجر به تمايل ترك مقطع در معلمان گرديده است؟
3- آيا سختي كار بالاي مقطع ابتدايي منجر به تمايل ترك مقطع ابتدايي در معلمان گرديده است؟
4- آيا مشكلات ناشي از تعيين محل خدمت مقطع ابتدايي منجر به تمايل ترك مقطع ابتدايي در معلمان گرديده است؟
1 -5 مدل تحقيق :
تحقيق حاضر از جمله تحقيقات توصيفي پيمايشي علـّي است كه محقق در اين پژوهش قصد دارد به تبيين علت هاي تمايل به تغيير مقطع معلمان ابتدايي بپردازد .
1-6 تعاريف نظری و عملياتي واژهها
تعریفدوره ابتدايي
نظری :
نخستين مرحله از مراحل تعليم و تربيت رسمي است كه همه كودكان اعم از پسر و دختر از سن 6 تا 11 سالگي را در بر ميگيرد ( صافی ، 1378 ص79 ).
عملیاتی :
منظور کودکان 6 تا 11 ساله هستند که دوره ابتدایی در قوچان تحصیل می کنند که طول مدت دوره تحصیل آن 5 سال است .
تمايل:
نظری :
تمايل توجه مستمر فعاليت انسان به سوي جنبهاي از جنبههاي زندگي است يعني هر وقت فرصت ظهور پيدا كنند آثار خارجي خود را نشان ميدهند.( سیف ، 1375 ، ص98 )
عملیاتی
منظور میل و رغبتی است که یک معلم دوره ابتدایی تمایل دارد دوره ابتدایی را ترک نماید و به مقطع تحصیلی متوسطه رغبت پیدا کند .
تغيير مقطع:
نظری
منظور حركت و انتقال از يك دوره تحصيلي پائين (ابتدايي) و ارتقاء به يك دوره تحصيلي بالاتر (متوسطه) است كه طول دورهاي تحصيلي در ابتدايي در كشور ما 5 سال و در دوره متوسطه با احتساب پيش دانشگاهي 4 سال است.
عملیاتی
در این تحقیق درصدی از معلمان ابتدایی هستند که به دلیل اخذ مدرک تحصیلی و دیگر عوامل متقاضی انتقال به مقطع تحصیلی بالاتر هستند .
سطح در آمد
نظری
ميزان حقوق و مزايايي است كه يك معلم در دوره ابتدايي در طول يك ماه خدمت دريافت ميكند كه ميانگين آن به طور متوسط كمتر از چهارصد هزار تومان است.
عملیاتی
منظور درآمد ماهیانه ای است که فرد در مقابل انجام کار موظفی دریافت می کند.
سختي كار
نظری:
یعنی مقدار رنج و ناراحتی که فرد در حین انجام وظیفه متحمل می شود .
عملیاتی:
منظور كاركردن با قشري از كودكاني است كه از محيط خانواده بدون زمينه قبلي تحصيلي و آموزشي پا به دبستان ميگذارند كه معلمان مجبورند وقت و انرژي بيشتري را به منظور دريافت مطالب درسي صرف كنند و در نهايت تحت فشارهاي جسماني و روحي قرار ميگيرند.
محل خدمت
نظری
محلي است كه معلم آنجا را براي تدريس براي مدت يكسال انتخاب ميكند
عملیاتی: منظور محلی است که یک معلم آنجا را برحسب امتیاز و شرایط به مدت یک سال تحصیلی برای تدریس انتخاب می کند .
فصل دوم
مطالعات نظري
2- 1 ادبيات تحقيق
مقدمه
در جوامع کنوني معلم به عنوان يکي از عناصر اصلي نظام آموزش و پرورش که تعليم و تربيت کودکان را به عهده دارد، بيش از پيش مورد توجه قرار گرفته است. امروزه اکثر کشورهاي پيشرفته دنيا بيشترين سرمايهگذاري را در نظام آموزش و پرورش انجام ميدهند در اين راستا سعي و اهتمام رؤساي نظام آموزش و پرورش کشورهاي توسعه يافته در اين است که معلمان مجرب، متخصص، لايق و شايسته را بکار گيرند با توجه به اهميت حرفه معلمي در اکثر کشورهاي دنيا بخصوص کشورهاي اروپايي و چين و ژاپن معلمان از احترام کافي برخوردارند و عموم مردم اين کشورها به معلمان بسيار ارج مينهند. هم چنين با توجه به اين که در اين کشورها معلمان از حقوق و مزاياي عالي بهرهمندند لذا بيشتر نيروهاي متخصص تمايل دارند تا در اين نهاد به کار اشتغال يابند و همين امر باعث گرديده است که امروزه اين کشورها از نظر علمي پيشرفت شاياني داشته باشند.
ژان پيازه ميگويد: زيباترين طرح اصلاح و بازسازي آموزش و پرورش در صورتي که معلم به تعداد کافي و با کيفيت مطلوب در اختيار نباشد با شکست رو به رو خواهد شد.
در آموزش و پرورش به هيچ تحول علمي يا نوآوري مطلوب نميتوان دست يافت مگر اين که پيشاپيش در شيوههاي کاري معلمان به عنوان کارگزاران واقعي، تغييرات مناسب بوجود آيد رمز سعادت و بالندگي نظامهاي تعليم و تربيت را بايد در سلامت، رشد و بالندگي معلم جستجو کرد.
امروزه کارگزاران اصلي تعليم و تربيت معلماناند زيرا آن چه دانشآموزان کسب ميکنند متأثر از خصوصيات ـ کيفيات و شايستگيهاي علمي، فرهنگي، اجتماعي و اخلاقي معلمان است و تعامل مستمر و چهره به چهره معلم با دانشآموزان وي را در موقعيت ممتازي قرار ميدهد که هيچ انسان ديگري از چنين موهبتي برخوردار نيست (صافي ، 1378، ص 28).
تعريف آموزش و پرورش
در فرهنگ کشور ما از زمانهاي بسيار قديم اصطلاح تعليم و تربيت را به کار ميبردهاند که بعدها آن را به آموزش و پرورش ترجمه کردهاند. در گذشته تصور بر اين بود که يک معلم دو نوع وظيفه در قبال دانشآموز خود دارد. يکي آموزش مفاهيم علمي و دستاوردهاي تکنولوژي و ديگري پرورش اجتماعي و مذهبي يعني تقويت نيروهاي اخلاقي و ويژگيهاي نيک انساني (شريعتمداري، ، 1369، ص 25).
اما مطالعه دقيق انسان و رفتار و کردار او مؤيد اين است که تجزبه انسان به دو جنبه متفاوت بدن و روان درست نيست، بلکه هر رفتاري از کل وجود او سر ميزند به طور کلي تربيت به معناي وسيعش يعني کمک به پيدايش تغييرات مطلوب در افراد (نقيبزاده، ، 1368، ص 12).
تربيت در لغت به معني نشو و نما دادن، زياد کردن، بر کشيدن و مرغوب يا قيمتي ساختن است. در اين معني تربيت از حد افراط و تفريط بيرون آوردن و به حد اعتدال سوق دادن است. تعليم نيز چنانچه صحيح صورت پذيرد نوعي تربيت است. زيرا به پرورش استعدادهاي بالقوه آدمي کمک ميکند و آدمی از لحاظ فرهنگی ، اجتماعی و اعتقادی محصول تعلیم یا نفوذ بزرگسالان است (شکوهی ،1369 ، ص2 )
آموزش و پرورش فرايندي است که به وسيله آن جامعه ميکوشد تا دستاوردها و آرمانهاي خود را براي زندگي بهتر به کودکان خود منتقل کند، فرآيند آموزش و پرورش از لحظه تولد آغاز ميشود زيرا از همان روزهاست که پدران و مادران ميخواهند رفتارهايي مطابق با فرهنگ خود را به کودکان ياد دهند و ميکوشند تا آن گونه نگرشها، ارزشها، مهارتها و معرفتي را در کودکان بوجود آورند که تعيين کننده روند عمليات حاکم در رفتار آنان در تمامي دوران زندگي باشد
(تقيپور ظهير، 1368، ص 25).
ساختار آموزش و پرورش
در نظامهاي آموزشي معمولاً سه سطح آموزش ابتدايي، آموزش متوسطه و آموزش عالي طراحي شده است در سطح آموزش ابتدايي، در اهداف برنامهها، عمدتاً انتقال اطلاعات عمومي به دانشآموزان و پرورش قواي روحي و جسمي آنان مورد نظر است.
در سطح آموزشهاي متوسطه در حقيقت بعنوان مرحله بينايي تکميل و گسترش آموزشهاي مقدماتي و ايجاد پايههاي لازم براي آموزشهاي تخصصي در نظر گرفته ميشود و در مرحله سوم يعني سطح آموزش عالي عموماً جنبههاي تخصصي در رشتههاي مختلف علمي و فني، به مثابه آماج نهايي مورد توجه ميباشد.
رژيم گذشته از اوايل دهه 1340 درصدد ايجاد تغييراتي در نظام آموزش و پرورش کشور بر ميآيد و طرحها و برنامهريزيهاي جديدي در عرصه آموزشي تدوين و به مورد اجرا ميگذارد در اوايل دهه 1340 نظام آموزش و پرورش کشور به مدت 12 سال و به شرح زير تقسيمبندي شده بود.
1- آموزش ابتدايي (تعليمات عمومي) 6 سال.
2- آموزش متوسطه نظري و آموزش فني و حرفهاي (سيکل اول) 3 سال.
3- آموزش متوسطه نظري و آموزش فني و حرفهاي (سيکل دوم) 3 سال.
اما از سال 1347 ساختار نظام آموزش و پرورش کشور به شرح زير تغییر یافت ..
1- آموزش ابتدايي 5 سال
2- آموزش راهنمايي تحصيلي 3 سال
3- آموزش متوسطه نظري و آموزش فني و حرفهاي 4 سال
و از سال 1371 دوره متوسطه نظام آموزش و پرورش به صورت نظام ترمي و واحدي به سه سال تبديل شد که سال آخر بنام پيش دانشگاهي مشغول تحصيل ميشوند. (صافي، 1378، ص 69).
تاريخچه آموزش ابتدايي در ايران
در نظام آموزش و پرورش، آموزش ابتدايي به عنوان زير بنا و رکن اصلي آموزش و پرورش کشور محسوب ميشود. دوره ابتدايي يکي از دورههاي مهم تحصيلي است که در رشد تربيت و تکوين آن تأثير به سزايي دارد. اين دوره را دورة تأديب خلاقيت و بروز استعدادهاي عمومي و کودکي سوم ناميدهاند که گروه سني 10-6 سالگي را شامل ميشود. اين سطح از آموزش به نامهاي تعليمات ابتدايي , تعلميات اجباري، آموزش همگاني و عمومي خوانده ميشود. آموزش ابتدايي در ايران قبل از تأسيس مدارس به سبک جديد معمولاً در مکتب خانهها صورت ميگرفت در قانون اساسي معارف مصوب آبان ماه 1290 شمسي آموزش ابتدايي به عنوان اولين دوره تحصيلي ذکر گرديده و مدت آن نيز 6 سال تعيين شده است در قانون تعليمات اجباري مصوب مرداد ماه 1322 شمسي توجه به دوره ابتدايي از نظر برنامهريزي آموزشي و درسي، تربيت و تأمين معلمان مورد نياز و... مورد تأکيد قرار گرفته و تعليمات ابتدايي، دورههاي عمومي، اجباري و مجاني اعلام شده است در سال 1345 شمسي با تغيير ساختار آموزش و پرورش، دوره ابتدايي از 6 سال به 5 سال تقليل يافته و به عنوان مرحله اول تعليمات عمومي مطرح شده است هم اکنون کودکاني که 6 سال تمام دارند طبق مقررات مصوب دوره ابتدايي ثبت نام نموده و به مدت 5 سال اين دوره را ميگذرانند که تا سال 1376 در پايه پنجم امتحانات بصورت نهايي برگزار ميشد و به قبول شدگان گواهينامه پايان تحصيلات ابتدايي اعطا ميگرديد ولي از سال 1376 به بعد امتحانات نهايي در مقطع ابتدايي حذف گرديد و در حال حاضر امتحانات بصورت داخلی برگزار می گردد و به قبول شدگان به جای گواهی نامه پایان تحصیلات ابتدایی ، کارنامه عکس دار اعطا می گردد . (صافي، همان منبع، ص 78).