طرح کارآفرینی تکثیر و پرورش آبزیان

مقدمه

    تكثير و پرورش آبزيان به منظور توليد و تأمين بخشي از پروتئين مورد نياز كشور ، مطلوب تربيت نيروي انساني ماهر در زمينه دانش و فن آوري اين علم به عنوان پايه و اساس زمينه هاي توليد مورد توجه قرار گرفته است . در آ‎بهاي داخلي كشور علاوه بر منابع آبي طبيعي و نيمه طبيعي جهت پرورش آبزيان امكانات وسيعي در زمينه تكثير و پرورش ماهيان سردابي وجود دارد كه در حال حاضر تنها از معدودي از اين امكانات استفاده مي گردد كه يكي از علل اصلي آن نداشتن اطلاعات فني و تجربيات لازم در زمينه تكثير و پرورش اين گونه ماهيان مي باشد .

اغلب پرورش دهندگان هم كه به اين امر اشتغال دارند به علت نداشتن اطلاعات كافي علمي و فني بعضاً دچار ضرر و زيان شيلات ايران كه علاوه بر ماهيدار كردن منابع آبي كشور و حفظ ذخاير آبزيان كار خدمات رساني به دست اندركاران خصوصي پرورش ماهي را نيز به عهده دارند دارند جهت آموزش و ارتقاء دانش فني پرورش دهندگان در زمينه هاي نيازمانديهاي محيطي آ‎زاد ماهيان ، انتخاب زمين و طراحي كارگاه ، پرورش ماهيان مولد ، تكثير و توليد لارو بچه ماهي بازاري ، تغذيه صحيح و اصولي ماهي ، نيازهاي غذايي آزاد ماهيان ، حمل و نقل و جابه جايي تخم و بچه ماهي و ماهي بازاري ، بهداشت و كنترل بيماريها و كاربرد فن آوري جديد در زمينه هاي مختلف اقدام به تشكيل دوره هاي آموزشي كوتاه مدت نموده است.

زندگي وحيات بدون وجود انرژي غيرممكن وغيرقابل تصور است .

    با توجه به روند روزافزون افزايش جمعيت و لزوم كسب انرژي و ادامه زيست ، آبزيان و فرآورده هاي آن جايگاه ويژه اي را در ميان ساير منابع مواد غذايي و انرژي زا كسب نموده است .

ماهيان متعلق به گروه حيوانات خونسرد يا پويي كيلوترم  (Poikilo therm)بوده و حرارت بدنشن با شرايط زيست محيطي سازگاري و تطبيق يافته است و به دليل دارا بودن خصوصيات ويژه زيست شناختي مزاياي بيشتري بر ساير منابع توليد پروتئين و رشته هاي دامپروري دارند .

امروزه با پيشرفت فن آوري و روش هاي مدرن صيادي تحولات بي شماري در امر صيد محصولات آبزي حاصل گرديده و آمار جهاني نشانگر آن است كه پرورش و توليد آبزيان در آبهاي داخلي روند رشد قابل ملاحظه اي را در پيش گرفته است . پرورش ماهيان سردابي و آزاد ماهيان امروزه در اكثر كشورهاي اروپايي ، آمريكا، خاور دور و برخي كشورهاي آسيايي متداول گشته و در حال توسعه است . مؤسسات پرورش ماهي قزل آلاي رنگين كمان كه بهترين بازدهي و سازگاري توليد را در بين انواع آزاد ماهيان در سراسر جهان نشان داده است از نظر جغرافياي اقتصادي بيشتر در مكانهايي قرار گرفته است كه با آب كافي سطحي و قابل استفاده مشخص مي گردد .

تاريخچه تكثير و پرورش ماهي

    اولين كساني كه اقدام به پرورش ماهي نمودند چينيها بودند . فان لي در 475سال قبل از ميلاد مسيح در مورد تخم ريزي و تكثير ماهي كپور (Cyprinus carpio)مطالب ارزنده اي نوشته و از آن به عنوان يك  شغل پر منفعت ياد كرده است . بيشتر مؤلفين سابقه پرورش ماهي را به 2000 سال قبل از ميلاد مسيح نسبت مي دهند .

     ارسطو از ماهي كپور ياد كرده است و يونانيها و روسها ماهي كپور را در استخر پرورش مي دادند .

اين ملل سعي داشتند كه بدين وسيله ذخاير ماهي را در آبهاي طبيعي حفظ نمايند . چيني ها و روميها همچنين براي اولين بار ماهي را به طور مصنوعي تكثير كردند و انكوباسيون تخم ماهي را انجام داده اند . ابتدا تخم هاي لقاح يافته و يا لاروهاي تازه از تخم درآمده را از محل تخم ريزي و استخرها و آبگيرها و حتي از مزارع برنج و درياچه ها جمع آوري مي كردند و سپس در اماكن امن تر اقدام به پرورش آنها مي نمودند .

به تدريج ميزان صيد در آبهاي طبيعي رو به افزون گشت . صيد ماهيان مهاجر در زمان تخم گذاري و در محل تخم ريزي سبب كمبود نسل آنها گرديد و بدين ترتيب ذخاير ماهيان كم كم در آبها رو به انقراض مي گذاشت .

با توجه به اين بحران در طي قرون 11-14 عده اي از نماينگدان حكومتهاي اروپايي لازم دانستند قانوني طرح نمايند كه بر طبق آن از ذخاير ماهي در طبيعت حمايت و نگهداري به عمل آيد . بر طبق اين قانون ، صيد ماهيان نابالغ ممنوع اعلام شد و همچنين فصل صيد را مشخص نمودند و لزوم اجراي قانون عدم صيد ماهيان در حال تخم ريزي و مهاجرت را به اطلاع عموم رساندند .

طرح قانون نگهداري ماهيان در آبهاي طبيعي خودبه خود به ذخاير ماهيان كمك فراوان مي كرد ولي اين موضوع براي تأمين ذخاير ماهيان كافي نبود و اقدامات مؤثر ديگري ضرورت كامل داشت . اولين قدم بزرگ درباره تكثر و پرورش ماهيان در آبهاي طبيعي به وسيله دانشمند آلماني به نام استفن لودينگ ياكوبي  (Stephen Luding Yacobi)(1784-1711) برداشته شد . به وسيله اين دانشمند درباره زيست شناسي و توليد مثل ماهيان تحقيقات بسيار جالبي انجام شد . قبل از كشف ياكوبي دانشمندان فكر مي كردند كه ماهيان نيز مانند جانوران خشكي لقاح تخم را در داخل بدن انجام مي دهند .

ولادمير پاولوويچ وراسكاي (V.P.Vraskii)(1862-1829) ماهي شناس بزرگ روسيه اولين پايه گذار تكثير و پرورش ماهي در شوروي شناخته شد . نامبرده ابتدا آزمايشاتي روي باروري مصنوعي  تخم ماهي نالين (Nalin، نوعي ماهي درنده بدون فلس كه پوشش آن لكه دار است ) به طريقه خشك انجام داد ولي چندان موفقيتي دربر نداشت . در سال 1855 نامبرده آزمايشات زيادي را با نمونه هاي مختلف تخم ماهيان بخصوص قزل آلا انجام داد .

وي متوجه شد كه همه تخمها لقاح نيافته بلكه فقط 10-20 درصد تخمها لقاح يافته و بقيه از بين مي روند . نامبرده با كنجكاوي زيادي در پي علت اين نقيصه برآمد ورد نيجه به موارد زير پي برد:

اگر تخمها در مدتي كه حفره بدن خارج مي شوند در اولين دقايق با اسپرماتوزوئيد موجود در آب تركيب نشوند خاصيت باروري خود را از دست مي دهند . چون پوسته تخم فوراً در آب ورم كرده و در نتيجه پوسته خارجي با غشاء داخلي اوول فاصله پيدا مي كند . منافذ ميكروپيل نيز بسته مي شوند كه مانع دخول اسپرماتوزوئيد مي گردند و در نتيجه تخمها به زودي حيات خود را از دست مي دهند .

اسپرماتوزوئيد نيز وقتي از بدن خارج گرديد قدرت زندگي چنداني ندارد و پس از 1-2 دقيقه فعاليت از حركت باز مي ايستد و فاقد قدرت لقاح مي گردد .

     وراسكاي طريقه جديد باروري مصنوعي تخمها را ابداع نمود و آن را طريقه لقاح خشك يا روش اولي ناميده . در نتيجه اين عمل تا90 درصد تخمها لقاح مي يافت .

عيب كار متقدمين تكثير مصنوعي ماهي نظير ياكوبي و دمي اين بود كه آنها در تركيب اسپرم و تخمها فاصله ايجاد مي كردند و در نتيجه از قدرت باروري آنها مي كاستند و هميشه درصد لقاح  بسيار پايين بود . وراسكاي علاوه بر تحقيق و تكميل لقاح مصنوعي تخم ماهي ، با ايجاد كارخانه تكثير و پرورش ماهي در شهر كوبرنيكول (Cobrinikol)روسيه مطالعات و تأليفات متعددي در مورد تكنيك نگهداري اسپرم به مدت طولاني ، انكوباسيون تخمها ، نگهداري لارو ماهي و تغذيه آنها ، تفكيك و حمل و نقل تخمهاي لقاح يافته و ماهي زنده به عمل آورد و همچنين با ايجاد استخرهاي گوناگون روشهاي پرورش و رشد ماهيان را ابداع نمود . 

جدول محاسبه غرامت ماهيان سردآبي

• گزارش کارآفرینی کارخانه ماکارانی 114شیروان
• مقاله نقش رسانه ها در کار آفرینی
• احداث کارخانه ریخته گری
• بررسی بازار سبزیجات خشک
• سیستم کنترل هوشمند نشتی گازCILG
• گزارش صنعت کاشی و سرامیک