امتیاز : 11

فهرست:

 

تصوير كلي تحولات جمعيت و شهرنشيني درايران

 

راهبردها و سياست‌هاي جمعيت دربرنامه چهارم توسعه

 

هدايت هدفمند مهاجرت درتناسب با برنامه‌هاي توسعه پايدار

 

تصوير كلي تحولات جمعيت و شهرنشيني درايران

 

 

تحولات جمعيتي دردهه‌هاي اخير اثرات عميقي بر ساختار اقتصادي، اجتماعي و زيست محيطي كشور بر جاي گذاشته است، افزايشجمعيتبه نوبه خود نياز‌ها راتشديد مي‌نمايد و با گذشت زمان و تكامل زندگي انسان‌ها كميت و كيفيت نياز ها نيزتغيير مي‌يابد. از آنجا كه تأمين اكثر اين نيازها به‌ويژهدرجوامعدرحال توسعه به‌دليل معيشتيبودن اقتصاد بر منابع پايه استوار است كه عمدتاً از طريق بهره‌برداري از طبيعت ومنابع طبيعي صورت مي‌گيرد، از اين‌رو، فشار مضاعفي را بر محيط زيست تحميل مي‌نمايد. به‌ويژه اين موضوعدرصورتنامناسب بودن رفتارهاي اقتصادي و اجتماعي و شيوع فرهنگ مصرفي بيشتر تشديدمي‌شود.

 

به اين ترتيب، بررسي تحولات جمعيتيدربرنامه‌ها وسياستگذاري‌هاي مرتبط با محيط زيست بسيار حياتي است. بر اساس سرشماري‌ها وبرآوردهاي جمعيتي انجام شدهدريك سده اخيرجمعيتايران به‌ويژهدرسه دهه اخير افزايشچشمگيري يافته است. بر اساس برآورد‌ها و سرشماري‌هاي انجام شده،جمعيتكشوردرآغاز مقطع زماني موردبررسي از آهنگ رشد بسيار كندي برخوردار بوده است. بروز انواع بيماري‌هاي همه‌گير،جنگ و تنش‌هاي اجتماعي، خشكسالي و بروز قحطي، مهاجرت به ساير مناطق و نظير آن‌هاباعث شده بود تاجمعيتكشوردرآغاز مقطع موردبررسي از آهنگ رشد پاييني برخوردار باشد؛ به‌طوري‌كه 65 سال طول كشيد تاجمعيتكشور به دو برابر يعنياز 6/7 ميليون نفردرسال1260 به 14 ميليون نفردرسال 1325 افزايش يابد. از سال 1325 و به موازات تحولات اجتماعي كشور، رشدجمعيتكشور آهنگ رشد بالاييداشت، به‌طوري‌كهدريكفاصله زماني 50 ساله (1325 تا 1375) چهار برابر شد. درمقطع مورد بررسي آنچه حايزاهميت است، افزايش نرخ رشدجمعيتكشوردرمقطع 65-1355 است. بر اساسسرشماري‌هاي انجام شده،جمعيتكشوردرسال 1355، 7/33 ميليون نفراعلام گرديد كه طي دهه 55- 1345 با نرخ رشد سالانه 7/2 درصد افزايش يافته بود.

 

دردهه 65-1355 كه نيمة نخستآن مصادف با پيروزي انقلاب اسلامي، آغاز جنگ تحميلي و سرريز انبوه مهاجران افغاني وخروج صدها هزار ايراني بود، آهنگ رشدجمعيتبه استناد داده‌هايسرشماري سال 1365 با نرخ رشد 9/3 درصددرسال به 9/49 ميليون نفررسيد. اين آهنگ رشد به معناي امكان دو برابر شدنجمعيتدرمدت كمتر از 18 سال بودهاست.

 

هر چند با خروج و مهاجرت تعداد زيادياز شهروندان از كشور پيش بيني شده بود كه از نرخ رشدجمعيتكشور كاسته شود، امااشغال افغانستان توسط ارتش سرخ شوروي سابق و مهاجرت آنان به كشور و پناهنده شدنتعداد زيادي از معاودين عراقي به ايران و همچنين توقف سياست‌هاي مهار رشدجمعيت(كه از برنامه چهارمقبل از انقلاب شروع شده بود) به دليل ترويج ازدواج و باروري ودرنهايت احتمال بقاي ناشي ازجنگ تحميلي جوانان ايراني كه به عامل رواني تشديد باروري زنان منجر گرديد، رشدانفجار آميزجمعيتدراين دوره را باعث شد. باوجود اين بدون احتساب پناهندگان، نرخ رشدجمعيت2/3 درصد برآورد گرديدهاست كه هنوز هم بسيار بالاتر از ميانگين جهاني و بسياري از كشورهايدرحال توسعه بوده است. پس ازپايان جنگ تحميلي و درك مسئولين از تبعات رشد بي‌رويهجمعيت، سياست‌هاي مهار رشدجمعيت، كه پس از پيروزيانقلاب معوقمانده بود، مجدداً مورد توجه قرار گرفت. بر اساس طرح آمارگيري جاريجمعيتدرسال 1370جمعيتكشور 8/55 ميليون نفراعلام شد كه مبين رشد سالانه 5/2 درصددرمقطع 70-1365 بود و نشاناز كاهش نرخ رشد به ميزان 4/1درسال بوده است. خوشبختانهبا اقدامات انجام شده از سوي دولت و همچنين افزايش آگاهي‌هاي عمومي از تبعات رشدجمعيت، روند رشدجمعيتكشور تا سال 1375 كاهشمحسوسي يافت. بر اساس سرشماري نفوس و مسكن سال 1375،جمعيتكشور 05/60 ميليون نفراعلام گرديد كه نشان از كاهش نرخ رشدجمعيتكشور از 5/2 درصددرمقطع 70-1365 به 5/1 درصددرمقطع 75-1370 دارد ومبين فصلي جديددردگرگوني‌هاي مربوط به گرايشات باروري و رشدجمعيت كشور محسوب مي‌شود.

 

  گزارش تخلف  |  افزودن به فایل های من | NEGAR20 | تاریخ ارسال : 28 /05 /1393

شما هم می توانید در مورد این فایل نظر دهید.