مقدمه :

قصور یا کوتاهی حسابرس زمانی رخ میدهد که حسابرس کمترین دقتی که طبق استانداردها میبایست اعمال نماید را نیز اعمال ننموده است قصور، عدول از حد اقل هاست و حسابرس مسئولیت مستقیم تبعات آن را بر عهده دارد.

سهل انگاری زمانی رخ میدهد که حسابرس حد معقول مراقبت و هوشیاری که از یک حسابرس حرفه ای انتظار میرود را رعایت ننموده باشد. حدمعقول مراقبت و هوشیاری با استفاده از قضاوت حسابرسان و در چارچوب احتمال خطر،اهمیت و وضعیت ساختار کنترل های ذاخلی تامین میشود و بیشتر به سقف بالای اعمال مراقبت نزدیک است تا به حداقل ها و حسابرس نیز در شرایط خاص در این رابطه مسئولیت دارد.

تقلب کلمه تقلب همواره با قصد و نیت فریبکاری همراه است و هنگامی بروز میکند که حسابرس با قصد و نیت فریبکاری و (عمدتا با همدستی مدیریت) نوع و محتوای گزارش خود را به گونه ای غیر واقعی ارائه مینماید.

معادل تقلب در رویه های قضایی مربوط به دادگاههایی که بر علیه حسابرسان مطرح شده، عموما قصور را "معادل تقلب" تریف نموده و مجازات تقلب را برای قصور در نظر میگیرند.

 

تقلب و اشتباه در حسابرسی :

.هدف‌ اين‌ بخش‌، ارائه‌ استانداردها و راهنماييهاي‌ لازم‌ درباره‌ مسئوليت‌ حسابرس‌ در ارتباط‌ با تقلب‌ و اشتباه‌ در حسابرسي‌ صورتهاي‌ مالي‌ است‌. اگرچه‌ محور اين‌ استاندارد، مسئوليت‌ حسابرس‌ درباره‌ تقلب‌ و اشتباه‌ است‌، اما مسئوليت‌ اصلي‌ پيشگيري‌ و كشف‌ تقلب‌ و اشتباه‌ به‌ عهده‌ مديريت‌ واحد مورد رسيدگي‌ مي‌باشد.

 

2 .حسابرس‌ هنگام‌ برنامه‌ ريزي‌ و اجراي‌ روشهاي‌ حسابرسي‌ و ارزيابي‌ و گزارشگري‌ نتايج‌ حاصل‌ بايد خطر وجود تحريف‌ با  اهميت‌ در صورتهاي‌ مالي‌ را كه‌ از تقلب‌ يا اشتباه‌ ناشي‌ مي‌شود، در نظر گيرد.

 

تقلب‌ و اشتباه‌ و ويژگيهاي‌ آنها

3 .تحريف‌ در صورتهاي‌ مالي‌ مي‌تواند از تقلب‌ يا اشتباه‌ ناشي‌ شود.  " اشتباه‌ "  عبارتست‌ از هرگونه‌ تحريف‌ سهوي‌ در صورتهاي‌ مالي‌ (شامل‌ حذف‌ يك‌ مبلغ‌ يا يك‌ مورد افشا) مانند :

•اشتباه‌ در گرداوري‌ يا پردازش‌ اطلاعات‌ مبناي‌ تهيه‌ صورتهاي‌ مالي‌.

•براورد حسابداري‌ نادرست‌ ناشي‌ از ناديده‌ گرفتن‌ يا تفسير نادرست‌ حقايق‌.

•اشتباه‌ در بكارگيري‌ استانداردهاي‌ حسابداري‌ مرتبط‌ با اندازه‌گيري‌،  شناسايي‌، طبقه‌بندي‌، ارائه‌ يا افشا.

 

4 ." تقلب‌ "  عبارتست‌ از هرگونه‌ اقدام‌ عمدي‌ يا فريبكارانه‌ يك‌ يا چند نفر از مديران‌،  كاركنان‌ يا اشخاص‌ ثالث‌، براي‌ برخورداري‌ از يك‌ مزيتي‌ ناروا يا غيرقانوني‌. هرچند تقلب‌ يك‌ مفهوم‌ قانوني‌ گسترده‌ دارد،  اما آنچه‌ به‌ حسابرس‌ مربوط‌ مي‌شود، اقدامات‌ متقلبانه‌اي‌ است‌ كه‌ به‌ تحريف‌ با  اهميت‌ در صورتهاي‌ مالي‌ مي‌انجامد. هدف‌ برخي‌ از تقلبات‌ ممكن‌ است‌ تحريف‌ صورتهاي‌ مالي‌ نباشد.  حسابرسان‌ درباره‌ وقوع‌ تقلب‌ قضاوت‌ حقوقي‌ نمي‌كنند. تقلبي‌ كه‌ با دخالت‌ يك‌ يا چند نفر از مديران‌ واحد مورد رسيدگي‌ روي‌ مي‌دهد به‌ عنوان‌  " تقلب‌ مديران‌ " و تقلبي‌ كه‌ تنها توسط‌ كاركنان‌ واحد مورد رسيدگي‌ صورت‌ مي‌پذيرد به‌ عنوان‌  " تقلب‌ كاركنان‌ "  ناميده‌ مي‌شود. در هر دو حالت‌، ممكن‌ است‌ تباني‌ با اشخاص‌ ثالث‌ خارج‌ از واحد مورد رسيدگي‌ نيز وجود داشته‌ باشد.