جهت استفاده بهتر از گوگل کروم استفاده نمایید.
اصول مقاوم سازی ساختمان ها
فهرست
بارهاي غير مترقبه
دستهبندي ساختمانهاي آجري
ساختمانهاي بنايي غيرمسلح
ساختمانهاي بنايي نيمه مسلح
ساختمانهاي بنايي مسلح
ساختمانهاي بنايي مركب
روشهاي مقاوم سازي ساختمانهاي آجري در برابر بارهاي غيرمترقبه
روشهاي طراحي
آرايش موقعيت ديوارها
پيوستگي سيستم سقف
طراحي در برابر بارهاي غير مترقبه به روش مستقيم
توزيع مجدد بار
استفاده از كلافهاي افقي
استفاده از كلافهاي افقي و قائم
شرايط بروز خرابي پيشرونده
خرابي پيشرونده
طراحي ابعاد بازشوها
طراحي دال سقف
پيوستگي سقف
بارهاي غيرمترقبه
تأثير مثبت سربار
تسليح ديوار
ديوار برگشتي يا ديوار متقاطع
ستون يا پايه
ديوار غير باربر داخلي
طراحي كلافهاي افقي و قائم
كلافهاي محيطي
كلافهاي داخلي
كلافهاي اتصال ستون خارجي
كلافهاي ديوار خارجي
1- مقدمه
بارهاي غير مترقبه يا غيرمعمول شامل بارهايي ميباشند كه در روشهاي متداول، سازه معمولاً براي آنها طراحي نميگردد. دو گروه عمدة اين بارها عبارتند از:
1- بارگذاري ناشي از انفجار
2- بارگذاري ناشي از ضربه و تصادم
انفجار ممكن است در داخل يا خارج ساختمان روي دهد. اين انفجارها ميتواند ناشي از عواملي نظير موارد ذيل باشد:
1- انفجار بمب
2- انفجار و مشتعل شدن گاز
3- حمل و نقل مواد شيميايي منفجر شونده يا گاز
4- ملموس ترين نمونه از بار ضربهاي، تصادم وسائط نقليه با سازه مي باشد.
در اين مقاله ، عملكرد اجزاي ساختمان در برابر بارگذاري ناشي از اين قبيل انفجارها و تصادم بررسي ميشود.
نتايج حاصل از تحقيقات انجام گرفته بر روي نحوة بارگذاري انفجار و بررسي ميداني انجام شده بر روي حجم و ميزان خرابيهاي بوجود آمده در حوادث روي داده نشان ميدهد كه بار ناشي از انفجار و تصادم از يك طبيعت ديناميك برخوردار ميباشد، اما در هنگام طراحي اغلب آن را بصورت استاتيكي فرض كرده و كنترل ها بر آن مبنا انجام ميگيرد.
طرحي سقفها، ديواره ها و اتصالات مربوط به نحوي كه مانع فروپاشي و انهدام ساختمان گردد از اهميت به سزائي برخوردار است. در اين مقاله هدف ارائه روشهايي براي ايمن سازي ساختمانهاي مسكوني آجري در مقابل انفجار و تصادم است. براي تحقق اين هدف مطالعات در چند مرحله انجام ميگيرد.
نخست سعي مي گردد، ساختمانهاي بنايي رايج در كشور دستهبندي گردد و مشخصات فني آنها بويژه از ديدگاه انفجار و تصادم، مورد بررسي واقع شود. سپس كوشش خواهد شد تا بر اساس روشهاي متداول و استاندارد براي آناليز و طراحي ساختمانهاي آجري، عملكرد آنها در برابر انفجار و تصادم و نقاط ضعف احتمالي در طراحيهاي معمول Kآنها در آنهامورد مطالعه قرار گيرد.
طراحي ابعاد بازشوها
يكي از راههاي كاهش خرابي هاي احتمالي بكارگيري بازشوهاي نسبتاً بزرگ در ساختمان ميباشد. در اين زمينه چند سؤال مطرح ميگردد.
اول آنكه افزايش ابعاد بازشوها تا چه اندازه در كاهش فشار ناشي از انفجار مؤثر است؟ و در آن صورت آيا نيازي به تقويت اجزاي سازهاي ساختمان ميباشد يا خير؟
از طرف ديگر در برخي از فضاهاي ساختمان مانند زيرزمينها، موتورخانهها و همچنين سرويسهاي بهداشتي و گاه در بعضي از اتاقها محدوديتهايي براي ابعاد بازشوها وجود دارد. لذا دستيابي به حداقل ابعادي براي بازشوها ضروري به نظر ميرسد. البته اين ميزان حداقل بستگي به تخمين توان تقريب اجزاي ساختمان در برابر نيروهاي غيرمترقبه خواهد داشت.
براي مطالعة اثر بازشوها بر اساس روش بارگذاري TNOاقدام نموده و تأثير بازشوها بررسي ميگردد
5-2- طراحي دال سقف
يكي از اساسيترين راههاي تقويت سازه در برابر خطر بارهاي غير مترقبه اطمينان از يكپارچگي سيستم سقف و تأمين اتصال كافي آن به ديوارهاي باربر ميباشد. اين يكپارچگي و استحكام در دالهاي بتن در جا ريخته و سقفهاي تيرچه بلوك، كه به صورت دال يك طرفه عمل مينمايند تا حد زيادي به چشم مي خورد اگر اتصال اين سقف ها به ديوارهاي جانبي به خوبي انجام گيرد، سقف سازه بنايي تا حدود زيادي ميتواند در برابر بارهاي غيرمترقبه مقاومت نموده و پايدار بر جا بماند و در نتيجه پايداري كلي سازه نيز تقويت مي شود . اما سقفهاي طاق ضربي، كه جزو رايجترين سقفهاي اجرا شده در كشور ميباشند، نسبت به سيستم فوق داراي نقاطي ضعفي ميباشد. مهمترين ضعف اين قبيل سقفها، عملكرد نامناسب آنها در برابر بارهاي رو به بالاي ناشي از انفجار ميباشد. زيرا طاق قوسي ساخته شده از آجر و ملات گچ و خاك هيچگونه مقاومتي را در برابر نيروهاي وارده از داخل قوس نداشته و تنها عامل مقاومت آنها، وزن سقف و اندودهاي قرار گرفته بر روي قوس طاق ضربي است.
طراحي كلافهاي افقي و قائم
پس از طراحي دال سقف و ديوارهاي سازه بنايي، حفظ انسجام و يكپارچگي سيستم سقف و اتصال مناسب آن به ديوارهاي جانبي و پيشبني تمهيداتي جهت افزايش استحكام سازه ضروري ميباشد. وجود كلافهاي افقي نحوه پخش بارهاي قائم و جانبي سقف را در بين ديوارهاي باربر بهبود بخشيده و تكيه گاه مناسبي براي پانل ديوارها ايجاد مي سازد.
كلافهاي قائم نيز در انتقال نيروهاي جانبي به شالوده سازه و عملكرد بهينة ديوارهاي برشي نقش عمدهاي را ايفا نموده و در صورت فروپاشي ديوار باربر در اثر بارهاي غير مترقبهاي مانند انفجار مسئوليت آنها را بر عهده ميگيرند.كلافهاي افقي را ميتوان به چهار گروه تقسيم نمود