توضیح :
برق هسته اي
مقدمه
انواع راکتور اتمی
تاریخچه
سهم برق هستهای در تولید برق کشورها
دیدگاههای اقتصادی و زیست محیطی برق هستهای
دیدگاه اقتصادی استفاده از برق هستهای
دیدگاه زیست محیطی استفاده از برق هستهای
مقایسه هزینههای اجتماعی تولید برق در نیروگاههای فسیلی و اتمی
چشم انداز
مقدمه
از مهمترین منابع استفاده صلح آمیز ازانرژی اتمی، ساختراکتورهایهستهای جهت تولید برق میباشد. راکتور هستهای وسیلهای است که در آن فرآیندشکافتهستهای بصورتکنترل شدهانجام میگیرد. در طی این فرآیندانرژی زیاد آزاد میگردد به نحوی که مثلا در اثر شکافت نیم کیلوگرماورانیوم انرژی معادل بیش از 1500 تن زغال سنگ بدست میآید. هم اکنون در سراسر جهان ،راکتورهای متعددی در حال کار وجود دارند که بسیاری از آنها برای تولید قدرت و بهمنظور تبدیل آن بهانرژیالکتریکی ، پارهای برای راندنکشتیهاوزیردریائیها، برخی برایتولید رادیو ایزوتوپوپهاو تحقیقات علمی وگونههایی نیز برای مقاصد آزمایشی و آموزشی مورد استفاده قرار میگیرند. درراکتورهای هستهای که براینیروگاههایاتمی طراحی شدهاند (راکتورهای قدرت) ، اتمهای اورانیوم وپلوتونیم توسطنوترونها شکافته میشوند و انرژی آزاد شده گرمای لازم را برای تولید بخار ایجاد کرده و بخارحاصله برای چرخاندن توربینهای مولد برق بکار گرفته میشوند.
انواع راکتور اتمی
راکتورهای اتمیرا معمولا برحسب خنک کننده ،کند کننده ، نوع و درجه غنای سوخت در آن طبقه بندی میکنند. معروفترین راکتورهایاتمی ، راکتورهایی هستند که ازآب سبکبه عنوان خنک کننده و کند کننده واورانیومغنی شده (2 تا 4 درصد235U) به عنوان سوخت استفاده میکنند. این راکتورها عموما تحت عنوان راکتورهای آب سبک(LWR) شناخته میشوند. راکتورهایPWR،BWRوWWERاز این دستهاند. نوع دیگر ،راکتورهایی هستند که از گاز به عنوان خنک کننده ، گرافیت به عنوان کند کننده واورانیوم طبیعی یا کم غنی شده به عنوان سوخت استفاده میکنند. این راکتورها به گاز- گرافیت معروفند. راکتورهایGCR،AGRوHTGRاز این نوعمیباشند.
راکتورPHWRراکتوری است که ازآب سنگینبه عنوان کند کننده و خنک کننده واز اورانیوم طبیعی به عنوان سوخت استفاده میکند. نوع کانادایی این راکتور بهCANDUموسوم بوده و از کارایی خوبی برخوردار میباشد. مابقی راکتورها مثلFBR(راکتوری که از مخلوط اورانیوم و پلوتونیوم به عنوان سوخت و سدیم مایعبه عنوان خنک کننده استفاده کرده و فاقد کند کننده میباشد) LWGR (راکتوریکه از آب سبک به عنوان خنک کننده و از گرافیت به عنوان کند کننده استفاده میکند) از فراوانی کمتری برخوردار میباشند. در حال حاضر ، راکتورهایPWRو پس ازآن به ترتیبPHWR،WWER،BWRفراوانترین راکتورهای قدرت درحال کار جهان میباشند.
تاریخچه
به لحاظ تاریخی اولین راکتور اتمی در آمریکا بوسیله شرکت"وستینگهاوس" و به منظور استفاده در زیر دریائیها ساخته شد. ساخت این راکتور پایهاصلی و استخوان بندی تکنولوژی فعلی نیروگاههای اتمیPWRرا تشکیل داد. سپسشرکت جنرال الکتریک موفق به ساخت راکتورهایی از نوعBWRگردید. اما اولینراکتوری که اختصاصا جهت تولید برق طراحی شده ، توسط شوروی و در ژوئن 1954در"آبنینسک" نزدیک مسکو احداث گردید که بیشتر جنبه نمایشی داشت. تولید الکتریسیته ازراکتورهای اتمی در مقیاس صنعتی در سال 1956 در انگلستان آغاز گردید.
تا سال1965 روند ساخت نیروگاههای اتمی از رشد محدودی برخوردار بود، اما طی دو دهه 1966 تا1985 جهش زیادی در ساخت نیروگاههای اتمی بوجود آمده است. این جهش طی سالهای 1972 تا1976 کهبطور متوسط هر سال 30 نیروگاه شروع به ساخت میکردند بسیار زیاد و قابلتوجه است. یک دلیل آن شوک نفتی اوایل دهه 1970 میباشد که کشورهای مختلف را بر آنداشت تا جهت تأمین انرژی مورد نیاز خود بطور زاید الوصفی بهانرژیهستهای روی آورند. پس از دوره جهش فوق یعنی از سال 1986 تا کنون روند ساختنیروگاهها به شدت کاهش یافته ، بطوریکه بطور متوسط سالیانه 4 راکتور اتمی شروع بهساخت میشوند.