امتیاز : 3

فهرست مطالب

مقدمه : 1

1 - عدم شناخت وآگاهی 3

2 - نفوذ انديشه های تساهل گرا 3

3 - توجيهات وتبليغات منفی 4

4 - واگذاردن امور مهم واساسی و پرداختن به امور جزئی وشخصی 4

5 - محافظه كاری ومسامحه صاحبان قدرت 6

6 - دنيا طلبی نخبگان و بزرگان جامعه و مردم 7

7 - ترس از مجازات و محروميت های اجتماعی 7

8 - فردی عمل كردن و عدم استفاده از روشهای نوين 7

9 - احتمال عدم تاثير 8

امر به معروف و نهی از منكر در قرآن كريم 8

امر به معروف و نهی از منکر و نظارت همگانی از منظر امیرمومنان علی علیه السلام : 14

آثار ترک امر به معروف و نهی از منکر : 15

ارزش و اهمیت و ضرورت امر به معروف و نهی از منکر : 16

آثار امر به معروف و نهی از منکر در کلام امیرالمومنین (ع) : 18

آداب امر به معروف و نهی از منکر در کلا امیر المومنین(ع) : 18

ضرورت خود سازی در راه اصلاح دیگران : 19

برائت امام علی (ع) از ناهماهنگی سخن و عمل : 20

لزوم هماهنگی قول و فعل  : 21

ارزش نظارت مردمی : 22

اهمیت و ارزش حق گویی و حق طلبی در کلام امیرالمومنین (ع)  : 24

انتقاد پذیری ، زمینه ساز نظارت ملی : 25

جايگاه امر به معروف و نهی از منكر در توسعه فرهنگی، اجتماعی : 28

زمامدار معروف و همگامی با او : 29

خير خواهان بشريت و برخورد با ناهنجاريها : 30

اخلاص ودلسوزی : 32

احياء فضائل و توسعه فرهنگ : 33

جامعه پايدار و واژگون : 33

حيات و مرگ جامعه : 34

پاسداری از ارزشها : 35

سزاوار لعنت : 36

فوائد و آثار امر به معروف و نهی از منكر : 37

ریشه های فطری و عقلی و بطور کلی عقلی بودن امر به معروف و نهی از منکر: 38

اهمیت امر به معروف و نهی از منکر: 39

کفائی بودن و عینی بودن وجوب امر به معروف و نهی از منکر : 39

شرایط وجوب امر به معروف و نهی از منکر : 39

مراتب امر به معروف و نهی از منکر: 40

شرایط آمران به معروف و ناهیان از منکر: 40

اثرات محل و ترک امر به معروف و نهی از منکر : 40

وسايل امر به معروف و نهى از منكر: 41

علل بى اعتنايى به امر به معروف و نهى از منكر: 44

موانع فرهنگي امر به معروف ونهي از منكر در سازمان هاي ج . ا. ايران 51

مقدمه 52

الگوي فرهنگ 54

ماتريس يا الگوي فرهنگ 54

اصطلاحات عناصر موجود در فرهنگ غرب 55

الگو يا ماتريس اصلاحات موجود در فرهنگ غرب 56

اصطلاحات عناصر موجود در فرهنگ اسلامی 57

الگو يا ماتريس اصطلاحات موجود در ابعاد لايه هاي فرهنگ اسلامي 57

جايگاه امر به معروف ونهي از منكر در دو نظام فرهنگي 58

جايگاه امر به معروف ونهي از منكر در سازمان ها 59

جدول عوامل مؤثر در سازمان و مديريت 59

راه حل 60

منابع و ماخذ : 61

سایتها 61

کتب 61

 

مقدمه : 

بدون شك دين مبين اسلام به عنوان اكمل الاديان ، نعمتي تام وموهبتي عام از جانب آفريدگاري دانا و تواناست كه مقومات آن (اعتقادي واخلاقيات واحكام ) با چهار رويكرد متعالي يعني تنظيم رابطه و ايجاد ضابطه در ساماندهي وشكل دهي محورهاي انسان - خدا ، انسان - انسان ، انسان - خود و انسان - هستي . به فعليت رساندن كرامت خليفه اللهي او را هدف تعاليم خود قرار داده است . بر اين اساس انسان موجودي است كه تاج كرامت بر سر نهاده وبه عنوان پديده اي مبارك ، با هدايت تكويني و تشريعي الهي ، مختار و با اراده مي تواند از ميان چند ممكن ، حداقل يكي را گزينش نموده و خود آگاهانه بر سبيل هدايت رفته و يا ناآگاهانه بيراهه گمراهي و طغيان را انتخاب نمايد.

 

اسلام كه بر تمايز رشد و اجتناب از( غي ) موكداً تاكيد ورزيده و رسالت انبياء را در شناساندن آن مي نماياند ، ايجاد مدينه اسلامي را از يكسو در پرتو مبارزه انسانها در ازاله رذائل و كسب فضايل و از ديگر سو در آماده سازي محيط تربيتي آنها ( يعني جامعه ) مي داند. مومنين از طرفي سر بر آسمان قرب ربوبي نهاده و با آميزه اي از آگاهي و عشق به سوي خداگونه شدن و تخلق به اخلاق الهي طي مسير نموده و از طرف ديگر به عنوان اراده جمعي ، با بستر سازي و مهيا نمودن محيط رشد و ممانعت از انحراف و گمراهي ، جلوه هايي از ويژگيهاي بهترين امم را به نمايش مي گذارند و اين خود هدف و غايت فريضه تعالي بخش ، گرانقدر و انسان ساز (امر به معروف و نهي از منكر ) است .

كه حتي اگر انسان مسلمان و آزاده در راه تحقق آن به عنوان رسالت مهم اجتماعي ، جان خود را نيز از كف نهد و پايمال سم ستوران گردد، ستايش برانگيز حضرت احديت بوده و شهيد و شاهد خدا و جامعه خواهد شد چنانچه سبط مكرم رسول گرامي اسلام (ص) در اين راه قيام كرده و جان خود و همه عزيزانش را بر ادامه رسالت جدش نهاد.

جامعه به عنوان جايگاه وبستر اصلي جامعه پذيري ، هنگامي مي تواند انسان را به سوي خدا هدايت كند كه ارزشهاي حاكم بر آن و رفتارهاي شكل گرفته درآن ، صيغه الهي داشته و از دستاويزهاي وسوسه انگيز و اغوا كننده شيطاني به دور باشد واين زمينه زماني مي تواند شكل گرفته ومستمر باشد كه ضريب حساسيت مومنين جهت اصلاح جامعه دركنار آگاهي وبينش آنها ، امر هم (نظارت همگاني مومنين بر يكديگر ) كه در فروع دين آنرا (امر به معروف ونهي از منكر ) مي نامد ، چونان چشم بيدار وقلب تپنده ، ساز كار تطبيق شرايط را با تعاليم ديني دنبال نمايد.

 

مجمل كلام آنكه : ايجاد وساماندهي ارتباطات اجتماعي وتنظيم روابط بر اساس آموزه هاي ديني واستمرار آن از يكسو واصلاح جامعه مسلمين ومصونيت آن در قبال انحراف از سوي ديگر مرهون نظارت همگاني آنها واقامه فريضه (امر به معروف ونهي از منكر ) است ومومنين واقعي با شناخت و آگاهي درطريقه كسب رضاي الهي ، به منظور خشكاندن ريشه هاي گمراهي يكديگر را ياري داده و با معاضدت ومعاونت هم ، بر اقامه حكومت عدل ره مي پويند. 

حال سوال اساسي آن است كه با توجه به اهميت اجتماعي وفردي اين فريضه ودستور اكيد قرآن وسنت وسيره معصومين بر اقامه آن ، چرا جامعه جهاني مسلمين عموماً وجامعه ما خصوصاً اين نيروي بي بديل را گذارده واز آن بهره وافر نبرد وهاله اي از خاموشي وفراموشي چهره آنرا پوشانده وحساسيت جامعه را ميرانده وترس از عقوبات دنيوي؟! واشاعه تساهلات سمحه اي ، بر چهره آمرين وناهيان غبار غم را نشانده است و آنها را به حاشيه رانده است ، علت چيست ونتايج كدامند؟

 

پاسخ اين سوال اگر چه مجالي فراختر وتتبعي عميق تر را مي طلبد ولي اجمالاً مي توان علل فرهنگي اجتماعي ، اعتقادي وقانوني ذيل را در اين جهت برشمرد:

 

1 - عدم شناخت وآگاهی 

اين عدم آگاهي در درجه اول شامل عدم باور يقيني در خصوص اثرات وبركات اصل نظارت همگاني در اصلاح وتعالي امور جامعه وپس از آن عدم شناخت مصاديق ( معروف ) و ( منكر ) واهميت والويت وكيفيت برخورد با آنها مي شود.

شناخت مراتب فوق از ضروري ترن عوامل تاثيرگذاري اين فريضه است چرا كه در غير اين صورت چه بسا جهت اقامه يك ( معروف ) چندين (منكر ) انجام و يا بدكاران بيشماري جرات يافته وحساسيت جامعه را از خود دور بدانند ويا چه بسا خير عمومي فداي امور ثانويه كم اهميت گردد.

 

2 - نفوذ انديشه های تساهل گرا

اين مقوله به عنوان زمينه ذهني ترك فريضه (امر به معروف ونهي از منكر) در نوع خودمي تواند باعث افول غيرت ديني و نزول حساست اجتماعي مومنين شده وآنها را به سوي بي تفاوتي در قبال جريانات و وقايع جامعه كشانده وچونان مخدري آنها را سست كند واينگونه القاء نمايد كه اولاً : انجام اين فريضه بعهده ديگران ومخاطب اصلي آن افراد خاصي خصوصاً صاحبان مناصب روحاني واجتماعي و... مي باشند نه من . ثانياً : دخالت در اينگونه امور خلاف مظاهر تمدن و اصول روشنفكري است . ثالثاً : مشكلات ومعايب آنچنان فرا گيرند كه با حساسيت من نوعي قابل تغيير نيست رابعاً : كساني به اينگونه امور مي پردازند كه از نظر فرهنگ وعلمي در سطح نازلتري قرار دارند لذا با توجه به توجيهات مذكور ، صاحبان انديشه هاي تساهلي شان خودرا اجل دانسته وبه نوعي مدارا وابن الوقت بودن گرايش مي يابند وعملكرد خود را بر اساس نسبي بودن حقيقت توجيه مي نمايد. حال آنكه ممكن است درتحليل نهايي ، خود نيز در اين دام گرفتار آيند.

 

3 - توجيهات وتبليغات منفی 

از ديگر عواملي كه بعضي از مسلمين را به ترك اين فريضه تحريض مي نمايد ، روحيه مصلحت جويانه وتوجيه گرايانه اي است كه حاصل تعامل اجتماعي با ايشان است. سازو كار اين مقوله و واتاب آن در جامعه آن است كه گفته مي شود : شرايط فرهنگي وافكار عمومي ملازم وهماهنگ با آنهائي است كه گوشه گيري اجتماعي اختيار نموده و از مواهب مادي ثمرات اجتماعي آن بهره مند شده وبدون پرداخت هيچگونه هزينه اجتماعي راه ترقي را طي نموده ومحبوب القلوب مي شوند ،ضمن آنكه در جامعه از آمر وناهي حتي لسانا هم پشتيباني نمي شود بلكه...

آيا وجود چنين شرايطي خود توجيه گر عافيت طلبان نخواهد شد واين فريضه بر زمين نخواهد ماند؟

ديگر آنكه عده اي برآنند تا با الصاق عناوين مختلف (چونان چماقدار ،خشونت طلب ، شعبان بي مخ ، گروه فشار ، فاشيست ، متحجر و... )

چهره آمران وناهيان واقعي را مخدوش وعمل آنها را مخالف حقوق بشر وعامل تشنج زائي و خشونت طلبي وانمود كنند كه اين خود در دراز مدت نه تنها باعث سرخوردگي آمران وانزواي ايشان خواهد شد ، بلكه باعث مي شود هر كس در پي تطهير خويش از اين بر چسب ها ازاقامه اين فريضه مهم مايوس و رويگردان شود.

 

4 - واگذاردن امور مهم واساسی و پرداختن به امور جزئی وشخصی

از آنجا كه هدف عمده فريضه (امر به معرف ونهي از منكر ) به عنوان رسالت اجتماعي ومسئوليت ديني آحاد مسلمين ، رشد جامعه و جلوگيري از انحراف وگناه واصلاح مظاهر فساد وفسق ونهايتا هدايت جامعه بسوي الله است لذا با توجه به اصول دين مبين اسلام ، اولويت اول جامعه مسلمين مبارزه با مظاهر كفر وشرك ونفاق و ريا و تملق ودنيا طلبي وتحريف وبدعت وگناه واعوجاجات فكري وظلم و جهل وتحجر وتهمت وافترا وجو سازي و در راستاي تحكيم مباني توجيد ، توجه به كرامت وحقوق انساني ، ترويج فرهنگ صداقت ودرستكاري ، تثبيت پايه هاي اعتقادي ورشد فرهنگي مردم ، محور ريشه ها وحذف علل گماه ، جلوگيري از فساد صاحبان قدرت ، نفي خود محوري وشخصيت محور بجاي حق محوري ،نفي عافيت طلبي ، تحكيم ارزشهاي ديني ، ترويج فرهنگ كار و فعاليت وتلاش ، گسترش عدالت اجتماعي ، نفي حاكميت استبداد ، محور فقر وبدبختي ، ارائه الگوهاي صحيح مديريتي، جلوگيري از تفرقه واختلاف ، ارائه چهره انساني وشاداب ومردمي دين ، رد سرمايه سالاري ، نفي رابطه بازي و پارتي بازي ، نفي تبعيض اجتماعي ،ايجاد اشتغال و رشداقتصادي ، رد خشونت طلبي و زورگوئي ،مبارزه با حيف وميل بيت المال رواج فرهنگ ايثار وگذشت ، مبارزه با ظلم واختناق ، رشد شكافت فاحش طبقاتي ، رسد سلب آزادي هاي قانوني ،ترويج وتثبيت فرهنگ شايسته سالاري ، جلوگيري از زد و بندهاي پنهاني ، رفع مشكل كم كاري وكاغذ بازي ، رد عوامفريبي ، رفع باند بازي و رياست طلبي ، توجه به محرومين ودرماندگان ،اسلامي عمل كردن بازار مسلمين ، جرات وجسارت يافتن گناهكاران و... مي باشد .

حال چنانچه آمران وناهيان امور مهمه اي چونان موارد فوق الذكر وصرفاً به شاخه هاي فرعي و سطحي وجزئي احكام بپردازند و به دنبال معلول و در راه كشف منكرات ، در حوزه زندگي شخصي مردم به تجسس بپردازند آيا اهميت اين اصل و فريضه مهم لوث نخواهد شد؟ اگربه جاي پرداختن به معضل بيكاري ، هتك حرمت ، تبعيض و... صرفاً لباس وكفش جوانان را ديد وخرده گيري كرد ، آيا با اقبال عمومي روبرو خواهد شد؟ آيا اگر به جاي زمينه سازي وتلاش جهت پرورش روح وجان جوانان وشكوفايي استعداد هاي ايشان وبه جاي رشد مغز وانديشه آنان ، صرفاً موي او راديده وفرياد برآورد چاره ساز خواهد بود؟

آيا اگر براي اصلاح جامعه وجلوگيري از منكرات ، بجاي محو زمينه هاي فساد ، مخفيانه وآشكارا به درون خلوت خانه ها وزندگي شخصي ديگرا سرك كشيد خود فساد كوچكي است ؟ آيا اگر به جاي انسان سازي به پرونده سازي پرداخت خود عملكردي سوء نيست ؟ آيا اگر محدوديت نابخردانه را جايگزين آزادي خود كم منكري است؟ آيا اگر در عمق پديده دين غور نكرده و بر سطحيات لغزيديم . جامعه اصلاح خواهد شد؟ آيا اگر به افراد بي كفايت و بي لياقت ميدان داده وانسانهاي متعهد وشايسته را منزوي ساخته وجامعه را بجاي پيشرفت با سير قهقرائي مواجه ساختيم . قباحتي كمتر از فحشا و منكر دارد؟

آيا سوء استفاده ها واختلاسها ميليلردي اهميتي كمتر از رشوه چند هزا رتوماني يك كارمند دارد ؟ 

آيا با هزاران حيله ونيرنگ و بانجام چند فعل حرام عمل قبيح چند نفر را كشف وآنرا در جامعه هويدا كنيم (نهي ازمنكر ) شده است؟

آيا اگر عملكرد خود را نسحه اصلي دين قلمداد كرد وهاله اي از قداست براي خود تصور كرديم و باب انتقاد و اصلاح را بستيم . تبعات آن براي جامعه كمتر از ديگر بديهاست ؟ اين تذهبون ؟ چرا بااين فريضه مهم اين گونه تنگ نظرانه برخورد مي كنيم ؟ مگر جزاين است كه : امر به معروف ونهي از منكر رسالتي الهي وبس سترگ جهت رشد وهدايت همه جانبه جامعه بسوي خداست ، اگر آنرا درست نشناسيم ومباني اجرايي و اولويت هاي آن را به خوبي تعريف نكنيم و امهات امور را رها كرده و بر قشريات تاكيد ورزيديم ، چه بسا كه نتيجه معكوس حاصل شده وبه جاي گسترش فرهنگ ديني بسوي لجاج وعناد وتفرقه واختلاف و... حركت كرده باشيم.

 

5 - محافظه كاری ومسامحه صاحبان قدرت

از آنجا كه قدرت ، تمايل به حفظ وگسترش خود دارد، افراد وگروههايي كه بر مسند قدرت و رياست و... تكيه زده وحلاوت آن بر مذاقشان خوش آمده واز فقدان آن رنجيده خاطر مي گردند ، اغلب براي حفظ آن دست به هر كاري از جمله ترك اين فريضه و يا عمل نكردن به نصايج آمران و ناهيان زده و با توجيهات مختلف (چونان اين از اختيارات مديرتي است ، گفتن اين امور تضعيف است ، ماموريم ومعذور و... ) آنرا بر زمين مي نهند . بعلاوه كوتاهي وسهل انگاري اصحاب قدرت در عدم پشتيباني از آمران وناهيان در كنار رواج فرهنگ ياس ونااميدي درميان مردم ، جملگي از ساز و كارهاي اين مقوله است.

اينكه گفته مي شود امر به معروف ونهي ازمنكر بي فايده است ويك دست صدا ندارد ومنافع و مناسبات صاحبان قدرت اجازه هيچگونه تغييري را نمي دهد وتنها متضرر معركه آمروناهي است كه با مخاطراتي چون از دست دادن شغل وموقعيت خود روبرو است ، وضعيتي است كه مخالفان بوجود آورده تا از هرگونه اصلاح وبهبود حالتها جلوگيري كنند.

 

6 - دنيا طلبی نخبگان و بزرگان جامعه و مردم 

بدون شك عمل به فريضه مهم امر به معرو ف ونهي ازمنكر واستمرار آن بايستي مبتني بر ساختار محكم عقيدتي فرد بوده وافراد با هدف اصلاح جامعه آنرا براي انجام تكليف و رسالت ديني خود انجام دهند لذا هر قدر اين انگيزه ضعيف واين سائقه كاهش يابد بمراتب آن تيز عمل تيز متروك مي ماند. مضافاً آنكه نخبگان و بزرگان و رهبران جامعه خاصه روحانيون وصاحبان مناصب معنوي ، اگر خود بواسطه دنيا طلبي ويا هر علت ديگر در اين وادي قدم نگذاشته و عملاً اصرار نورزند، مردم نيز به مصداق كلام (الناس علي دين ملوكهم ) بي تفاوت و سرخورده شده و هيچ فردي در قبال انحرافات جامعه احساس مسئوليت نخواهد كرد.

 

  گزارش تخلف  |  افزودن به فایل های من | jikjik | تاریخ ارسال : 25 /04 /1394

شما هم می توانید در مورد این فایل نظر دهید.