امتیاز : -6

 

علل پیدایش غلو 2

علل پیدایش غلودر شیعه 3 

بیشترین آفات از ناحیه غلات متوجه شیعه بوده است 4 

غلو در لغت و اصطلاح 6

غلودراصطلاح علمای رجال دواستعمال داردکه نباید آنها رابا هم خلط کرد.. 6

عقاید و مظاهر غلات 7

الف ـ عقاید مختص به غلات 7

ب - عقاید به ظاهر مشترك بین غلات شیعه و امامیه 8

تحليل و بررسي 8 

برخورد شیعه به صورت جدی با غلات 9

1. برخورد امامان  با جريان غلو و غلات 9

2.مخالفت شديددانشمندان و متكلمان اماميه با غاليان 10

3.برخی از آثارمعارضة متكلمان شيعه با غاليان 12

4. تفاوت آراي كلام شيعه با غاليان 13

الف. مسأله وصايت 13

ب. مسأله مهدويت 14 

ج. مسأله رجعت 14

د. مسألة بدا 15

هـ. مسأله تأويل 16

فرقه‏هاى غلات 17

نام برخى از فرقه‏هاى غلات 17

غلودرعلم کلام 17

غلو در علم رجال 18 

سرمنشاء آثار منفی غلات در علم رجال 18 

منابع 21

 

 

مقدمه : 

1.اديان و مذاهب همواره به عللي كه فرصت طرح تفصيلي آن نيست در طول حيات خود شاهد انحرافات و بدعتهايي بوده‏اند كه علاوه بر آنكه اين كژانديشها، افراط و تفريط‏ها، افزون‏ها و كاستيها موجب پديد آمدن شاخه‏هاي گوناگوني در يك دين و مذهب مي‏گشته، آن را از خلوص و قداست اوليه خود نيز دور مي‏ساخته است. يكي از اين انحرافات كه در همه اديان و امتها وجود داشته و به يك نظر، گاهي حتي همه جوانب زندگي انسان را تحت الشعاع خود درمي‏آورد مسأله «غلو» است. اين واژه كه در لغت به معناي «تجاوز كردن از حد» ( ) و در اصطلاح عبارت از «بالاتر دانستن عقيده، عمل ،فرد، اشياء و... از حد خود» مي‏باشد يك نوع بدعت‏گزاري و خط انحرافي درطرف «افراط» است. 

اين موضوع كه از حيث متعلقش انواع متفاوتي پيدا مي‏كند همچون غلو درباره ابوحنيفه ( ) يا احمدبن حنبل( ) (غلو در افراد). غلو در باب صحيح بخاري( )، غلو در مورد رودخانه گنگ در هندوستان (غلو در اشيا)، و... علل متفاوتي دارد كه گاهي در پيدايش يك جريان با يكديگر تداخل مي‏كنند و برخي اوقات هر علتي موجب پديد آمدن گروه خاصي گشته و در مواقعي علتي در مؤسس آن جريان نقش چشمگير داشته و علت ديگري در پيرو و پذيرنده آن موثر بوده است. اما در يك برآيند كلي مي‏توان پيدايش اين جريان انحرافي را در سه علت جستجو كرد: 

 

علل پیدایش غلو: 

الف) ضعف فكري و فرهنگي: كه به شهادت تاريخ نقش مهم و پررنگي در بسترسازي و توسعه غلو داشته و دارد.( )

ب) سياسي: سياست بازاني كه بيشتر به اهداف غلط خود مي‏انديشند براي نيل به مقصود خود از حربه‏هاي گوناگوني استفاده مي‏كنند و يكي از اين حربه‏هاي قوي و كارآمد حربه غلو مي‏باشد. اينها يا درمورد فرد، عقيده، شيئي و عملي و جرياني بحدي غلو مي‏كردند تا او را در مقابل رهبران مذهبي و سياسي مردم مطرح سازند.( ) يا يك سلسله مسائل دور از ذهن و عقل را وارد جريان مخالف خود مي‏كردند تا به آن آسيب وارد كرده و آن را درمقابل چشم ديگران ناميمون جلوه دهند.( )

ج) مادي: از منابع تاريخي و روايي معلوم مي‏شود گروهي بوده و هستند كه مطالب و اخبار غلوآميز را جعل و منتشر كرده و مي‏كنند تا توجه عده‏اي را بيشتر به خود جلب كرده و از مواهب وفضل و بخششهاي مادي آنان بهره‏مند شوند.( )

   2- تشيع به عنوان يك جريان اصيل، زنده و پويا و به مثابه يك مذهب ويژه و جذاب از اين پديده ايمن نبوده است. با صرف نظر از علل داخلي در پيروان اين مذهب كه خود موجب بسترسازي و تعميق و گسترش غلو گشته، مي‏توان پيدايش اين موضوع را در سه علت عمده رهيابي كرد:

 

علل پیدایش غلودر شیعه: 

1ــ2ــ دشمن ستيزي: دشمنان تشيع و علي‏الخصوص ائمه  اخباري غلوآميز در مورد ائمه  جعل مي‏كردند تا پيروان آنان را به غلو متهم كرده و به اين سبب امامان را از چشم مردم مسلمان انداخته و به انزوا بكشانند. از قرائن تاريخي معلوم مي‏شود اين اخبار غلوآميز در مدتي طولاني منتشر گشته و در همه سطوح به گوش مردم مي‏رسيده بصورتي كه موجب تعجب و تحير دوستان ائمه  مي‏گشته است.( )

2ــ2ــ اباحه‏گري: عناصر عشرت طلب مي‏خواستند در محيط اسلامي راهي براي مباح كردن گناهان و ترك واجبات و فراهم ساختن بساط عيش و عشرت توام با توجيه شرعي پيدا كنند تا توده‏هاي ناآگاه مسلمان به آن ايمان آورده آنگاه به كمك همين توده‏هاي ناآگاه تشكيلاتي بوجود آورده و به اهداف خود كه همان بسط اباحه‏گري بوده دست يابند.( )

3ــ2ــ عشق افراطي: دوستان افراطي بودند كه تحت تاثير عشق سوزان خود اخباري جعل كرده تا عشق پرالتهاب خويش را اشباع كنند. اين گروه هرچند قصد سوئي نداشتند بلكه از روي اخلاص و ارادت فضيلتي جعل مي‏كردند؛ اما در ترويج و اشاعه غلو سهم چشمگيري داشتند.( )

3ــ بررسي تاريخ پيدايش غلو، غاليان انشعاباتي كه در پيروان آن در طول زمانها و حتي قرنها در آن رخ داده، عقايد و ديدگاه‏هاي آنان از دو جهت سودمند است: نخست آنكه كم و كيف شكل‏گيري اين انحراف و آموزه‏هاي آن روشن مي‏گردد و ديگر آنكه به فهم عميقتر و صحيح‏تر موضع ما در برابر اين بدعت و كژانديشي مدد مي‏رساند.

از دو ديدگاه مي‏توان به بررسي در تاريخ و انديشه‏هاي غاليان پرداخت. دريك نظر پژوهشگر داوري نكرده و تنها مي‏كوشد از آنچه گذشته و روي داده خبر دهد. او در پژوهش خود با حق و باطل بودن يك واقعه يا عقيده و عمل كاري ندارد و صرفا" در تلاش است كه گزارشي توصيفي از غاليان فراروي ما قرار دهد. درنظر و ديدگاه ديگر محقق داوري كرده و سعي مي‏كند حق و يا باطل بودن جريان و آموزه‏اي را ثابت كند. او در تحليل تاريخي رخدادها و انديشه‏ها به توصيف بسنده نكرده و در مورد صحت و بطلان، درستي و نادرستي آن‏ها نيز داوري مي‏كند.

4 ـ تاريخ پيدايش غلات به صراحت قرآن به پيش از اسلام و اقوام يهودى و مسيحى بر مى گردد. در اسلام نيز فكر غلو در زمان حيات پيامبر اسلام  و همچنين پس از رحلت آن بزرگوار نمودار شد و در دوره خلافت على ظهور محسوسى يافت و پس از شهادت آن بزرگوار گروه هايى از كيسانيه و غلات عباسيه همانند راونديه و كراميه به غلو گرايش يافتند. در دوره امام باقر و امام صادق  به علت محبوبيت آن بزرگوراران غلات رشد يافتند. لازم به يادآورى است كه مبارزات شديد امامان و اصحاب ايشان با غلات موجب شد كه پس از تشكيل از بين بروند.

نكته: در همين راستا درباره عبداله بن سبا بحث و بررسى به عمل آمد و دو ديدگاه مطرح گرديد:

الف) او فردى افسانه اى بوده و وجود خارجى نداشته است و رواياتى كه در كتاب هاى شيعه و سنى درباره او آمده ضعيف بوده و قابل استناد نمى باشد.

ب) اين فرد وجود خارجى داشته ولى بر فرض وجود از ديدگاه شيعه و سنى مطرود و منفور است.

5ـ شيعه در طول تاريخ خود بيشترين ضربه را از ناحيه غلات خورده است كه بعضى از موارد آن را مى توان چنين بر شمرد:

 

  گزارش تخلف  |  افزودن به فایل های من | jikjik | تاریخ ارسال : 28 /04 /1394

شما هم می توانید در مورد این فایل نظر دهید.