مقدمه

همه افراد بشر مشكلاتي دارند و اين مشكلات در نتيجه محروميت و دوري از عقايد اسلامي گاهي توليد مي شود و به عبارت ديگر ريشه در اكثر مسائل انسان و رنجهاي حاصل از آن است كه اغلب براي افراد انسان دشوار و يا حتي غير ممكن است كه مستقيماً به مشكلي حمله بياورند و آن را از بين ببرند گاهي مديريت و دوري از عقايد اسلامي منجر به پرخاشگري مي شود كه پرخاشگري كه در نتيجه محروميت ايجاد شده ممكن است متوجه فرد يا افرادي كه آن را به وجود آورده اند بشود يا اينكه به سوي جانشينان آنها سوق داده شود پرخاشگري ممكن است به جانب خود فرد نيز هدايت شود . جان دالر ، روان شناس امريكايي و همكارانش در كتاب خود به نام پرخاشگري چنين مي نويسد كه رفتار پرخاشگري هميشه بعد از ناكامي ايجاد مي شود يعني وجود محروميت و نبود چيزي در زندگي منجر به نوعي رفتار پرخاشگرانه خواهد شد روان پزشكان براي تشخيص و درمان احساس پرخاشگري در كودكان علاوه بر روشهاي جالب و مفيد آموزش با مسائل مذهبي و مطالب ديني هم انتخاب كرده اند كه در اين روش به كودك يك خانواده آشنايي با اصول دين و آموزش داده مي شود تا شايد بتوانند از ميزان خودخواهي و پرخاشگري در جهت رسيدن به اهداف خود بكاهند اگر پدر و مادر را مسئول محروميت كودك بدانيم خوب رفتار پرخاشگرانه كودك منجر به آنها خواهد شد . رفتار پرخاشگري اغلب در نزد پيشوايان عقايد و افكار جديد ومصلحان اجتماع ديده مي شود اگر احتياج شخص براي رسيدن به مقام اجتماعي سركوب شود در اوتنفر شديدي نسبت به تبعيض طبقاتي پيدا مي شود و در نتيجه زندگي خود را وقف به دست آوردن حقوق مساوي براي افراد بشر خواهد كرد . هنگامي كه مي خواهيم رفتار ديگري را بفهميم بايد به دقت و صحت بدانيم كه او براي چه منظوري تلاش مي كند و با چه عواملي در جنگ است زيرا افراد اغلب بر عليه آن رفتارهايي مي جنگند كه خود ميل دارند انجام دهند اگر پرخاشگري به جاي متوجه ديگران شدن جانب خود شخص هدايت گردد از لحاظ سلامت فكر خطر بيشتري ايجاد خواهد كرد . و پرخاشگري يك رفتاري است كه در قبال بعضي از ناكامي ها در فرد به وجود مي آيد كه فرد با جايگزين كردن رفتارهاي مناسب مي تواند پرخاشگري را در خود كاهش دهد . ( شاملو –سعيد –1383 )

بيان مساله

نيازهاي انسان متعددند  آنهايي كه ارضا نمي شوند ، به ايجاد تنش در فرد منجر مي شوند از آنجا كه تنش حالت خوشايندي است فرد در جستجوي هدفي بر مي آيد كه با رسيدن به آن قادر مي گردد تنش خود را كاهش داده و به تعادل دست يابد نيازهاي نوجوانان و جوانان نيز همانند ساير افراد متنوع و متفاوتند برخي از اين نيازها جسماني و اساسي اند و بعضي ديگر روان شناختي و متعادلي و مذهبي كه برآوردن نيازهاي اساسي ضامن بقاي حيات است كه در اين رابطه مسائل و آشنايي با مسائل ديني مي تواند ميزان اضطراب و تندخويي را كاهش دهد . خوب يكي از عوامل موثر در كاهش پرخاشگري بوسيله افراد مخصوصاً جوانان مي تواند استفاده بهره گيري از عواطف خود و نگرش خود نسبت به مسائل ديني و مذهبي كه از طريق كتاب و يا آشنايي با ائمه باشد ميزان اضطراب و پرخاشگري را در خود كاهش داده كه به اعتقاد صاحبنظران گرچه استفاده از جابجايي از اين طريق پاره اي از خطرات و تهديدات را كاهش م دهد اما خود فرد بايد روحيه ديني خود را با هر روشي تقويت كند تا بتواند جايگاهي از اين مسائل در زندگي خود داشته باشد، پرخاشگري باعث بالا رفتن اضطراب و ناراحتيهايي در فرد مي شود كه جهت جبران اين خسارتها مي تواند به مواردي خود را نزديك كرد تا اين اضطراب را كاهش دهد .

سوال مسئله

آيا پرخاشگري در بين جوانان خانواده هاي داراي عقايد مذهبي با جوانان خانواده هاي بدون عقايد مذهبي داراي تفاوت است ؟

اهداف تحقيق

هدف از تحقيق مورد بحث عبارتند از مقايسه پرخاشگري در بين جوانان در گروه از خانواده مي باشد اينكه پرخاشگري در خانواده هاي مذهبي و جوانان آنان كه تحت تاثير عقايد مذهبي هستند كمتر است پرخاشگري در خانواده هاي غير مذهبي است و اينكه آيا عقايد و اعتقادات مذهبي و پايبند بودن به اصول ديني مي تواند در كاهش پرخاشگري نقش داشته باشد يا نه .

اهميت و ضرورت تحقيق

جامعه شناسان و كارشناسان امور فرهنگي بر اين باورند كه محيط زندگي نوجوان و جوان و اوضاع خانواده و اعتقادات ديني و تمايل به فرائض آسماني مي تواند در كاهش رفتارهاي نامناسب و اختلالات نقش بسزايي داشته باشد كه اميد است با پژوهشهايي كه در اين زمينه انجام مي گردد بتوانيم عقايد مذهبي و جايگاه آن در زندگي افزايش داده و ميزان رفتارهاي ناپسندانه و پرخاشجويانه را در زندگي كم و كمتر كنيم گكه استفاده از اين تحقيقات در مراكز و نهاد خانواده مورد توجه زياد قرار خواهد گرفت .

 فرضيه تحقيق

بين پرخاشگري نوجوانان داراي عقايد مذهبي و نوجوانان داراي خانواده هاي عقايد غير مذهبي تفاوت وجود دارد .

بين پرخاشگري و مذهب رابطه وجود دارد .

واژه ها و متغييرها

پرخاشگري                   متغير وابسته

دو گروه خانواده هاي مذهبي و غير مذهبي          دو گروه مستقل    متغير مستقل

تعاريف عملياتي و نظري واژه ها و مفاهيم

پرخاشگري عبارتند از رفتارهاي خشن كه به شكل ناسزاگويي و يا حتي حمله هاي بدني كه فرد در برابر اضطرابها و شكستها و ناكاميها در برابر زندگي از خود نشان مي دهد كه در صورت كنترل نشدن به عنوان يك مشكل رواني به حساب مي آيد و بالاخره عبارتند از نمره اي است كه آزمودني از آزمون پرخاشگري بدست مي آورد .

خانواده هاي مذهبي عبارتند از خانواده هايي كه به اصول دين واعتقادات ديني پايبند هستند و تمام رفتارهاي خود را منطبق با اصول دين انجام مي دهند و در برابر رفتار نامناسب خود را مسئول مي دانند .

و خانواده هاي غير مذهبي عبارتند از خانواده هايي كه به اعتقادات و اصول ديني اعتقاد ندارند به قولي هر چه دل آنها مي گويد عمل مي كنند و به اصولي پايبند نيستند .